Amunicja zapalająca

Opisywane pociski są wystrzeliwane między innymi z zestawu artylerii rakietowej BM-21 „Grad”, który został po raz pierwszy zaprezentowany publicznie na defiladzie w Moskwie w listopadzie 1964 r. Jest to 40-lufowy 122 mm system wielokrotnego odpalania rakiet o zasięgu do 20 km.

BM-21 instalowano na najnowszych wówczas samochodach terenowych Urał-375.

W obronie system ten miał służyć do stawiania zapór ogniowych, utrudniać przeciwnikowi manewr siłami itd. Artyleryjskie wyrzutnie rakietowe były traktowane w ZSRR jako substytut taktycznej broni jądrowej – niezbyt celne i mało skuteczne wobec czołgów, ale dysponujące dużą siłą rażenia siły żywej i obiektów. Na początku lat 90. w wojsku polskim znajdowało się 228 wyrzutni BM-21 i 30 wyrzutni RM vz.70/85, natomiast w 2007 r. było ich 227.

Obrażenia spowodowane przez amunicję zapalającą

Patofizjologia obrażeń spowodowanych środkami zapalającymi dotyczy rozległych oparzeń termicznych wraz z oparzeniem dróg oddechowych, oparzeń chemicznych skóry, oczu i dróg oddechowych oraz zatrucia ogólnoustrojowego.

Oparzenia termiczne

Amunicja zapalająca nie powoduje raczej wystąpienia oparzeń termicznych I stopnia, więc autorzy pominą ten rodzaj obrażeń w niniejszym opracowaniu. Oparzenia termiczne powstają w wyniku oddziaływania wysokiej temperatury, która przy środkach zapalających przekracza 1000°C. Energia przekracza możliwości ochronne organizmu, powodując zmiany zapalne i martwicze powłok ciała oraz tkanek. Oparzenia termiczne II stopnia dzielą się na stopień IIA i IIB. Oparzenie stopnia IIA obejmuje pełną grubość naskórka oraz wierzchnie warstwy skóry właściwej. Występują zaczerwienie, pęcherze oraz ból. Oparzenie stopnia IIB obejmuje już pełną grubość naskórka i częściowo skóry właściwej. Skóra jest blada, lecz może również mieć kolor różowy lub żywoczerwony. Występują duże pęcherze, które powstają w wyniku odwarstwienia się naskórka od błony podstawnej. Późnym powikłaniem są blizny przykurczowe. Poszkodowani wymagają specjalistycznego leczenia chirurgicznego, w tym przeszczepów skóry. Oparzenie termiczne III stopnia obejmuje pełną grubość naskórka i skóry właściwej. Skóra jest blada, może mieć kolor czerwony, brązowy, brunatny czy czarny, jest sztywna i twarda. Ze względu na uszkodzenie zakończeń nerwowych może nie występować bolesność. W literaturze wymieniane jest również oparzenie termiczne IV stopnia, które charakteryzuje się zwęgleniem tkanek (skóra właściwa, mięśnie, kości). Należy mieć również świadomość, że oparzenie termiczne III i IV stopnia będzie także otoczone oparzeniami termicznymi II stopnia. Z powodu wysokiej temperatury spalania środków zapalających może dojść do przepalenia wszystkich tkanek wraz z kośćmi. Oparzenie termiczne górnych dróg oddechowych dotyczy przede wszystkim jamy nosowej, gardła i krtani. Rzadziej dochodzi do oparzenia dolnych dróg oddechowych. Jest to spowodowane przez dwa kluczowe mechanizmy. Pierwszy z nich to odruchowy skurcz głośni, a drugi mechanizm polega na wychłodzeniu wdychanego powietrza. Oparzenia górnych dróg oddechowych charakteryzują się: odpluwaniem ciemnej i śluzowej wydzieliny podbarwionej sadzą, osmoleniem twarzy i okolic jamy nosowej, dusznością, zwiększonym wysiłkiem oddechowym, chrypką, stridorem, bólem podczas oddychania i zaburzeniami świadomości. Ze względu na ryzyko rozwijającego się obrzęku tkanek może dojść do niedrożności górnych dróg oddechowych.