Analiza zasadności rutynowego zakładania kołnierza ortopedycznego pacjentom po urazach

Analiza zasadności rutynowego zakładania kołnierza ortopedycznego - kołnierz ortopedyczny a ryzyko ewentualnych powikłań

Unieruchomienie kręgosłupa szyjnego przy użyciu kołnierza ortopedycznego jest powszechnie stosowane i zostało wpisane w protokoły przedszpitalnego postępowania z pacjentem urazowym. Jednak w ostatnim czasie pojawia się coraz więcej dowodów naukowych, które wskazują na możliwość wystąpienia powikłań związanych z jego stosowaniem.
Wśród niekorzystnych skutków unieruchomienia odcinka szyjnego kręgosłupa poprzez zastosowanie kołnierza ortopedycznego należy wymienić: zwiększony wysiłek oddechowy, nasilenie dolegliwości bólowych, dyskomfort i miejscowe niedokrwienie skóry oraz wzrost ciśnienia wewnątrzczaszkowego wynikający z ucisku na żyły szyjne (15-17).

Prawidłowe założenie kołnierza a trudności w oddychaniu

Badanie Goutchera i Lochhead wykazało, że nawet prawidłowo założony kołnierz szyjny istotnie ogranicza możliwość otwarcia ust poszkodowanego o około 21-28% (18). Przy współistniejącej niedrożności jamy nosowej mogą pojawić się trudności ze swobodnym przepływem powietrza już na samym początku dróg oddechowych. Poszkodowany przytomny z reguły będzie sygnalizował trudności z oddychaniem spowodowane założonym kołnierzem. U osób nieprzytomnych natomiast obecność kołnierza zasadniczo ogranicza możliwość utrzymywania drożności dróg oddechowych poprzez jedną z najpopularniejszych i najszybszych metod – wysunięcie żuchwy. Warto zauważyć, że zasadne wydaje się założenie kołnierza dopiero po udrożnieniu dróg oddechowych i ocenie oddechu, zaś stabilizacja odcinka szyjnego kręgosłupa podczas wykonywania tych procedur powinna odbywać się w sposób ręczny, przez ratownika znajdującego się przy głowie poszkodowanego.