Atropina – zastosowanie oraz postępowanie w zatruciu

Ostry zespół cholinolityczny (antycholinergiczny)

Rośliny opisane w artykule stanowią najczęstszą przyczynę wystąpienia ostrego zespołu antycholinergicznego, będącego zespołem objawów chorobowych, związanych z upośledzeniem działania acetylocholiny na receptory muskarynowe, za pomocą których w prawidłowych warunkach acetylocholina spełnia swoją biologiczną rolę. Ostry zespół antycholinergiczny jako powikłanie psychofarmakoterapii jest spotykany bardzo rzadko, jednak znacznie częściej może wystąpić wskutek celowego zatrucia się atropiną przez samego chorego, dlatego informacje na jego temat są bardzo istotne ze względu na konieczność umiejętnego różnicowania zespołów zaburzeń świadomości i ostrych psychoz z ostrymi zatruciami oraz znacznie szybszego rozpoznawania i adekwatnego leczenia w tym przypadku.

Jako że atropina jest zaliczana do grupy deliriantów, to ostry zespół antycholinergiczny wywołany jej przedawkowaniem przypomina w dużym stopniu majaczenie somatogenne (delirium). Przyczyny majaczenia somatogennego mogą być różne. Wśród powszechnie występujących przyczyn majaczenia u osób dorosłych wymienia się: odwodnienie, wstrząs różnego pochodzenia z zaburzeniami perfuzji mózgowej, gorączkę, zakażenie, hipoksję, hipo- i hiperglikemię oraz hiponatremię; do rozwinięcia objawów delirium najczęściej dochodzi w następujących typowych sytuacjach:

• choroby OUN,
• schorzenia układu sercowo-naczyniowego i hematologiczne,
• choroby układu oddechowego,
• zaburzenia metaboliczne,
• choroby ogólnoustrojowe oraz infekcyjne,
• inne: zatrucia metalami ciężkimi, zatrucie CO, zatrucie rozpuszczalnikami organicznymi, zatrucie fosforoorganicznymi środkami owadobójczymi, nagłe odstawienie leków (np. pochodnych benzodiazepiny),