Badanie ultrasonograficzne pacjenta urazowego w praktyce ZRM

Badanie fizykalne jest niezbędną i bardzo istotną czynnością podczas postępowania z pacjentem urazowym. Dostarcza ono informacji na temat stanu osoby poszkodowanej, a także pomaga określić priorytety postępowania. Należy jednak pamiętać, że niejednokrotnie badanie fizykalne nie pozwala na wykrycie wszystkich skutków urazu. W poszczególnych przypadkach bezpośrednio po urazie pacjenci mogą nie odczuwać dolegliwości, nie będą występować objawy chorobowe uchwytne w badaniu fizykalnym, a parametry życiowe utrzymają się na poziomie normy. Pomimo tego może rozwijać się proces patologiczny. Zastosowanie ultrasonografii na wczesnym etapie postępowania z pacjentem umożliwia wykrycie patologii, zanim pojawią się specyficzne objawy. Dzięki temu poszkodowany będzie mógł zostać szybciej skierowany do odpowiedniej jednostki.

Wywiad oraz badanie fizykalne są pierwszymi elementami naszego postępowania w przypadku pacjentów urazowych i powinny być przeprowadzone z odpowiednią starannością. To właśnie te elementy dostarczają nam szeregu informacji o pacjencie i pomagają dopasować terapię, a także ustalić priorytety postępowania.

Pacjenci, u których w wyniku zdarzenia powstałe obrażenia są na tyle duże, że doprowadzają do niestabilności hemodynamicznej lub też są widoczne „typowe” dla danego urazu objawy patologiczne wynikające z krwawienia, uszkodzenia narządu lub też rozległej odmy opłucnowej, nie powinni stanowić zagadki dla współczesnej medycyny, a postępowanie powinno opierać się na jasno określonych protokołach ratunkowych.

Warto nadmienić, że badanie fizykalne w części przypadków cechuje się dość niską skutecznością w zakresie wykrywania patologii, gdyż nawet do 40% pacjentów po znacznym urazie w okolicy brzucha może nie dawać objawów w początkowym badaniu fizykalnym, pomimo że rozwija się u nich proces patologiczny (1). Przykładem tego są sytuacje, kiedy podczas badania na miejscu zdarzenia lub też bezpośrednio po przyjęciu do szpitala parametry życiowe pacjenta są w normie, a objawy patologiczne takie jak twardy brzuch czy hipotensja nie występują i pacjent nie zgłasza objawów niepokojących. Jeżeli nieuchwytny w początkowym badaniu fizykalnym proces patologiczny będzie się rozwijał, w momencie kiedy pojawią się objawy, może on być na tyle rozległy, że jego ustabilizowanie będzie wymagało znacznie większych zasobów. Późna diagnostyka wpływa również na odroczone skierowanie pacjenta do odpowiedniej jednostki, przez co cały proces leczenia znacząco się wydłuża.