Ból głowy, temperatura, sztywność karku? Może to zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych!

Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych (ZOMR) może być spowodowane infekcją bakteryjną lub wirusową, która jest zlokalizowana w obrębie opon, pełniących funkcję ochronną mózgu i rdzenia kręgowego. Celem pracy jest przedstawienie objawów ZOMR oraz bakterii i wirusów, które je wywołują, a także omówienie postępowania zespołu ratownictwa medycznego z pacjentem, u którego podejrzewa się tę chorobę.

Słowa kluczowe
zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, bakterie, wirusy, objawy ZOMR, ZRM

Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych (ZOMR) może być spowodowane infekcją bakteryjną lub wirusową, która jest zlokalizowana w obrębie opon, pełniących funkcję ochronną mózgu i rdzenia kręgowego. Często obejmuje oponę pajęczą i miękką oraz przestrzeń podpajęczynówkową. Jeżeli w odpowiednim momencie nie zostanie podjęte adekwatne leczenie, infekcja może przenieść się do obszaru tkanki mózgowej, powodując zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu, będące bezpośrednim stanem zagrożenia życia. Podejrzenie ZOMR na podstawie stwierdzonych patologii w trakcie badania fizykalnego jest przesłanką do diagnostyki i leczenia w warunkach szpitalnych.

Objawy zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych

Objaw sztywności karku

Polega na badaniu pacjenta, który jest ułożony na plecach, bez podnoszenia zagłówka (cały tułów powinien w rzucie bocznym obrazować linię prostą). Należy przytrzymywać klatkę piersiową pacjenta jedną ręką, a drugą umieścić w okolicy potylicznej. Trzeba wykonać próbę zbliżenia brody do mostka. Objaw będzie klasyfikowany jako dodatni w przypadku, gdy spontaniczny odruch polegający na skurczu mięśni karku wyklucza możliwość zbliżenia brody do klatki piersiowej. Oprócz tego pacjent może zgłaszać ból w obrębie odcinka szyjnego kręgosłupa, a badający może wyczuć opór podczas podejmowania manewru oraz zobaczyć grymas na twarzy pacjenta w przypadku zaburzonej komunikacji bądź utrudnionego logicznego kontaktu słownego. Jeżeli stopień postępu ZOMR jest znaczny, może dochodzić do samoistnego wygięcia głowy ku tyłowi oraz wygięcia tułowia do przodu.