Ból w praktyce ZRM. Ocena stosowania i użyteczności skal natężenia bólu

Ból jest niejednokrotnie pierwszym objawem, z jakim pacjenci zgłaszają się po pomoc medyczną. Najczęściej występującymi typami bólu u pacjentów pomocy doraźnej są ból trzewny i urazowy, lecz niemałą grupą pacjentów korzystających z pomocy załóg pogotowia ratunkowego są także pacjenci z bólem stenokardialnym oraz przewlekłym bólem nowotworowym. Celem pracy jest analiza dokumentowania stopnia natężenia bólu przy zastosowaniu odpowiednich skal oraz postępowania Zespołów Ratownictwa Medycznego w zależności od typu zdarzenia, typu ZRM oraz rodzaju i lokalizacji bólu.

Słowa kluczowe: ból, skale natężenia bólu, ZRM

Zmiany organizacyjne w systemie ratownictwa w Polsce, regulowane przez Ustawę o Państwowym Ratownictwie Medycznym z 2006 roku, znacząco zmieniły koncepcję dotychczasowego systemu udzielania pomocy doraźnej w obszarze przedszpitalnym – m.in. w miejsce zespołów wyjazdowych z lekarzem wprowadzono zespoły z ratownikami medycznymi. Ewolucja przepisów na przestrzeni ostatnich 10 lat nadała szereg samodzielnych uprawnień oraz możliwości ordynowania leków przez ratownika medycznego, w tym ośmiu leków przeciwbólowych. Nieskuteczne działanie przeciwbólowe nie tylko zmniejsza komfort pacjenta, lecz w wielu przypadkach doprowadza do uruchomienia całej kaskady niepożądanych reakcji organizmu, takich jak wzrost ciśnienia tętniczego, przyspieszenie akcji serca, do zaburzeń psychicznych włącznie.

W dostępnym piśmiennictwie opublikowanych zostało niewiele badań na temat postępowania przeciwbólowego w Zespołach Ratownictwa Medycznego. Publikacje różnią się między sobą założeniami i metodologią, jednakże wspólnym wnioskiem dotychczasowych badań jest nieadekwatne postępowanie farmakologiczne. W krajowym piśmiennictwie brak jest badań skupiających się na stosowaniu i dokumentowaniu bólu z zastosowaniem dostępnych skal natężenia bólu.