Drożność dróg oddechowych z perspektywy podstawowego zespołu ratownictwa medycznego – cz. II

Wykorzystywanie technik bezprzyrządowego udrożnienia dróg oddechowych należy do podstawowych umiejętności ratownika. Należy je efektywnie implementować i sumiennie weryfikować w praktycznym procesie kształcenia już od etapu szkolenia z zakresu podstawowej pierwszej pomocy.

Słowa kluczowe
drogi oddechowe, drożność dróg oddechowych, oddychanie

Techniki bezprzyrządowego udrożnienia dróg oddechowych to jedna z podstawowych umiejętności ratownika. Należy je nieustanne weryfikować już na poziomie szkolenia z zakresu pierwszej pomocy. Również każdy obywatel powinien posiadać taką wiedzę i umiejętności. Ma ona realny wpływ na przeżywalność, pod warunkiem niezwłocznego wykorzystania przez świadków zdarzenia, szczególnie w postępowaniu z pacjentem nieprzytomnym. W tej grupie pacjentów, z racji obniżonego stanu świadomości bądź całkowitej nieprzytomności, dochodzi do zmniejszenia napięcia mięśniowego (wiotkości) oraz opadania miękkich struktur anatomicznych – języka na tylną ścianę gardła i zamykania nagłośni, czego konsekwencją są niedrożne drogi oddechowe (fot. 1). Narastająca hipoksja jest najczęstszą przyczyną możliwych do uniknięcia przedszpitalnych zgonów w tej ściśle skorelowanej z tematyką drożności dróg oddechowych grupie pacjentów. Związane z powyższą tematyką manewry są doskonalone i kontynuowane w dalszym etapie kształcenia, np. poprzez udział w kursie Kwalifikowanej Pierwszej Pomocy. Stanowią również trzon wstępnego zabezpieczenia drożności dróg oddechowych w czasie wykonywania medycznych czynności ratunkowych. Są proste do nauczenia, nie wymagają wielu godzin instruktażu, a przede wszystkim są możliwe do niezwłocznego zastosowania przy pierwszym kontakcie z pacjentem na czas przygotowywania bardziej czasochłonnych, alternatywnych bądź zaawansowanych procedur. Wykorzystuje się w nich, zgodnie z nazewnictwem, ręce ratownika oraz umiarkowaną siłę fizyczną bez konieczności korzystania z innych pomocy czy przyrządów. W procesie edukacyjnym każdy kursant, ratownik KPP, czy ratownik medyczny musi znać wskazania, przeciwwskazania, ograniczenia i co oczywiste – praktycznie przećwiczyć daną czynność. Wytyczne Europejskiej Rady Resuscytacji z roku 2021 w rozdziale poświęconym ALS 2021 „Zabezpieczenie drożności dróg oddechowych” zalecają, by na podstawie kluczowych dowodów naukowych, podczas RKO (resuscytacja krążeniowo-oddechowa) udrożnienie dróg oddechowych rozpoczynać właśnie od podstawowych technik i, w zależności od umiejętności ratownika, stopniować interwencje do momentu uzyskania skutecznej wentylacji.