Postępowanie w nagłych stanach zagrożenia zdrowia i życia u pacjentki ciężarnej. Część I − stan przedrzucawkowy i rzucawka

W postępowaniu przedszpitalnym często zdarza się, iż ratownicy medyczni muszą podjąć medyczne czynności ratunkowe u kobiet ciężarnych, u których wystąpił stan nagły, wymagający szybkiej i właściwej interwencji. Oprócz standardowych procedur ratunkowych, ratownicy muszą przeprowadzić dokładny wywiad położniczy związany z ciążą, jej przebiegiem czy ewentualnymi chorobami współistniejącymi podczas ciąży, co często powoduje konieczną modyfikację postępowania farmakologicznego. Jednymi z częstych stanów nagłych u ciężarnych są m.in. stan przedrzucawkowy i rzucawka.

Słowa kluczowe

stan przedrzucawkowy, rzucawka, stany nagłe, kobieta ciężarna

Stan przedrzucawkowy – definicja, etiologia i czynniki ryzyka

Stan przedrzucawkowy, zwany preeklampsją (PE), związany jest z obecnością nadciśnienia tętniczego i białkomoczu w ciąży. Diagnozę potwierdza się po 20. tygodniu ciąży. Może wystąpić zarówno w czasie trwania ciąży, podczas porodu i podczas połogu, czyli w czasie występującym bezpośrednio po urodzeniu dziecka. Kryterium rozpoznania jest utrata ≥300 mg białka z moczem na dobę oraz ciśnienie tętnicze krwi ≥140/90 mmHg przy prawidłowych wartościach przed ciążą.

W przypadku kobiet z już obecnym nadciśnieniem tętniczym krwi przed ciążą preeklampsja objawia się: 

• wystąpieniem proteinurii (≥300 mg/24 h) u kobiet z nadciśnieniem, ale nie proteinurią przed 20. tygodniem ciąży,
• nagłym wzrostem proteinurii lub zwiększeniem nadciśnienia, lub zmniejszeniem liczby płytek krwi <100 000/mm