Postępowanie ZRM-u w przypadku nieletnich ofiar seksualnych

Szacuje się, że ofiarą przemocy seksualnej w dzieciństwie jest średnio jedna na 3-4 kobiety (średnio 25-33%) oraz jeden na 6-10 mężczyzn (średnio 10-16%) na świecie. W Polsce, według danych szacunkowych Komitetu Ochrony Praw Dziecka, co piąta dziewczynka (około 20%) i co piętnasty chłopiec (około 5-6%) poniżej 15. roku życia doświadcza nadużycia seksualnego. Doświadczenia ratowników medycznych pracujących w systemie Państwowe Ratownictwo Medyczne obejmują kontakt z dziećmi, co do których zachodzi podejrzenie, że są ofiarami przemocy seksualnej. Od ratowników medycznych i ich wiedzy zależy, czy dziecko otrzyma pomoc oraz czy będzie ona adekwatna i skuteczna.

Słowa kluczowe

dziecko krzywdzone, ofiara seksualna, nieletni, nadużycie seksualne, przemoc

Problem wykorzystania seksualnego dzieci od blisko 20 lat jest obecny w debatach społecznych, ale bardzo mało jest empirycznych danych dotyczących przemocy seksualnej wobec dzieci w Polsce. Wykorzystanie seksualne to włączenie dziecka w aktywność seksualną, której nie potrafi ono w pełni zrozumieć i udzielić na nią świadomej zgody lub do której nie dojrzało i nie może zgodzić się w ważny prawnie sposób. Według WHO z wykorzystaniem seksualnym mamy do czynienia w sytuacji, gdy taka aktywność wystąpi pomiędzy dzieckiem a dorosłym lub innym dzieckiem, jeśli ze względu na różnice wieku bądź stopnia rozwoju pozostają w relacji opieki, zależności, władzy.

Dziecko jako ofiara molestowania do pewnego czasu może nie zdawać sobie sprawy, że jest wykorzystywane. Kiedy rodzi się w nim ta świadomość, obwinia głównie siebie, a nie sprawcę, ponieważ jest on dla dziecka autorytetem, z którym łączy je silna więź emocjonalna. Dziecko czuje wstyd i ukrywa fakt wykorzystywania. Według statystyk ofiarami nadużyć seksualnych są dzieci obojga płci, jednak 2,5 razy częściej dotyka to dziewcząt niż chłopców. Najczęściej zdarza się to między 8. a 12. rokiem życia. Nie ma związku ze statusem społecznym, pochodzeniem czy wyznawaną religią. Większość ofiar (49-84%) zna swoich oprawców nadużyć seksualnych, a około 14-20% aktów przemocy dokonuje się w rodzinie. Znaczna część zdarzeń nigdy nie zostaje zgłoszona i pozostaje tajemnicą.