Przełom tarczycowy w ciąży

Przełom tarczycowy jest stanem nagłego i gwałtownego załamania homeostazy ustrojowej. Rozwija się na podłożu nierozpoznanej lub niedostatecznie leczonej nadczynności tarczycy. Objawy wynikają z nadmiaru hormonów tarczycy. W przebiegu ciąży jest rzadkim powikłaniem, występującym u 1-2% ciężarnych z hipertyreozą.

Słowa kluczowe: przełom tarczycowy, ciąża, hipertyreoza

Przełom tarczycowy jest stanem nagłego i gwałtownego załamania homeostazy ustrojowej. Rozwija się na podłożu nierozpoznanej lub niedostatecznie leczonej nadczynności tarczycy. Objawy wynikają z nadmiaru hormonów tarczycy. W przebiegu ciąży jest rzadkim powikłaniem, występującym u 1-2% ciężarnych z hipertyreozą. Może rozwinąć się w związku z zakażeniem lub inną ciężką chorobą. Częściej jednak wiąże się z występowaniem czynników predysponujących oraz specyficznych dla ciąży stanów, takich jak: stan przedrzucawkowy, rzucawka, indukcja porodu czy łożysko przodujące. Śmiertelność w przypadku wystąpienia przełomu tarczycowego sięga 10-30% pomimo wdrożonej terapii. Dlatego ważne jest wczesne i skuteczne leczenie nadczynności tarczycy w ciąży. Ma to na celu zapobieganie rozwojowi tego powikłania (1).

Rozpoznanie i objawy przełomu tyreotoksycznego

Początek objawów jest zwykle gwałtowny. Składa się z takich symptomów, jak:

• gorączka,
• tachykardia,
• zaburzenia ośrodkowego układu nerwowego, takie jak napady drgawek, niepokój i zaburzenia świadomości.

Jeśli nie jest leczony prawidłowo, może prowadzić do: zaburzeń rytmu serca, niewydolności wielonarządowej oraz zgonu. Nieznane są dokładne przyczyny wywołujące przełom hipermetaboliczny, jednak jest to zwykle powiązane z nieodpowiednim leczeniem nadczynności tarczycy. Konieczna jest szczególna ostrożność przy rozpoznaniu przełomu tarczycowego w ciąży, ponieważ wiele objawów jest niespecyficznych, co może prowadzić do błędnej diagnozy, m.in. stanu przedrzucawkowego. W celu postawienia szybkiego i trafnego rozpoznania zostały opracowane przez Burcha i Wartofskiego kryteria diagnostyczne w skali punktowej (tab. 1). Wynik ≥ 45 punktów wskazuje na wysokie prawdopodobieństwo przełomu hipermetabolicznego. Wynik 25-44 świadczy o rozpoczynającym się przełomie tyreotoksycznym. W przypadku wyniku < 25 punktów prawdopodobieństwo wystąpienia tego stanu jest małe.