Reanimacja i resuscytacja ciężarnych oraz zasady ich transportu

Zatrzymanie krążenia u ciężarnej jest zdarzeniem rzadkim, ale dotyczącym dwojga pacjentów – ciężarnej i płodu, i mogącym mieć tragiczne konsekwencje. Mając na uwadze zmiany zachodzące w organizmie kobiety w ciąży, wielodyscyplinarny zespół musi być przygotowany na resuscytację krążeniowo-oddechową dostosowaną do tych zmian. W przypadku wystąpienia zatrzymania krążenia u ciężarnej zespół prowadzący resuscytację powinien znać zmiany anatomiczno-fizjologiczne występujące u kobiety ciężarnej, ich konsekwencje oraz modyfikacje prowadzenia RKO u takiej pacjentki.

Słowa kluczowe

reanimacja ciężarnej, transport ciężarnej, RKO

W Stanach Zjednoczonych zgony okołoporodowe sięgają 28 na 100 000 żywych urodzeń (1). Śmiertelność związana z ciążą w krajach europejskich szacuje się na 16 na 100 000 żywych urodzeń (2).

Przyczyny zatrzymania krążenia u ciężarnych podzielić możemy na związane z ciążą oraz niezależne od współistniejącej ciąży. Wśród tych związanych z ciążą większość jest spowodowana: krwotokiem i krwawieniem przed- i poporodowym, zmianami zakrzepowo-zatorowymi, nadciśnieniem rozwijającym się w przebiegu ciąży, zatorem płynem owodniowym. Inne przyczyny to: niewydolność serca, sepsa, powikłania anestezjologiczne, urazy (najczęściej wypadki komunikacyjne, upadki, urazy w wyniku napaści i postrzałów, poparzenia), próby samobójcze (1, 2, 4).

Odwracalne przyczyny zatrzymania krążenia:

• hipoksja,
• hipowolemia,
• zaburzenia elektrolitowe,
• hipotermia,
• zaburzenia zakrzepowo-zatorowe,