Samookaleczenia a próba samobójcza u dzieci w praktyce ratownika medycznego

Interwencja ZRM-u u pacjentów poniżej 18. roku życia w sytuacji samookaleczenia czy próby samobójczej zazwyczaj kończy się ich transportem do szpitala w celu dalszej diagnostyki i konsultacji ze specjalistą. Warto jednak pamiętać o sposobie rozmowy z dzieckiem lub nastolatkiem po takim przejściu. Profesjonalna rozmowa daje szansę na uzyskanie istotnych informacji od pacjenta i przekazanie ich lekarzowi. Nie zapominajmy też o bliskich pacjenta, a w szczególności rodzicach, dla których to również bardzo trudny czas.

Słowa kluczowe

zespół ratownictwa medycznego, pacjent pediatryczny, samobójstwo, samookaleczenie

W 2023 roku zespoły ratownictwa medycznego (ZRM) interweniowały w całej Polsce blisko 3 mln 200 tys. razy. W ramach interwencji zabezpieczono przeszło 3 mln 300 tys. pacjentów, z których niecałe 2 mln trafiło do szpitalnych oddziałów ratunkowych lub izb przyjęć. Zgodnie z kategoryzacją przyjmowanych zgłoszeń przez dyspozytorów medycznych prawie 10 tys. interwencji dotyczyło zatruć (które mogły być również przypadkowe), a blisko 8 tys. – prób samobójczych czy powieszenia. Należy zaznaczyć, że są to dane z kategoryzacji dyspozytorów medycznych, którzy postawili wstępne rozpoznanie na podstawie wywiadu medycznego.

Wśród 3 mln 300 tys. pacjentów, którym udzielono pomocy, znalazły się również osoby poniżej 18. roku życia. Przypadki dotyczące nieletnich pacjentów stanowiły 6,7% wszystkich zdarzeń w 2023 r., co jest jedną z najwyższych liczb interwencji ZRM-u w tej grupie wiekowej w ostatnich latach. Wśród tych wyjazdów znalazły się interwencje związane z samookaleczeniami lub próbami samobójczymi u dzieci i młodzieży. Jest to problem, który może być spowodowany przez różne czynniki. W przypadku kontaktu z takim pacjentem trzeba odpowiedzieć na pytanie, z jakim czynnikiem mamy do czynienia, i w odpowiedni sposób przeprowadzić badanie fizykalne. Należy zwrócić uwagę na sposób prowadzenia badania podmiotowego – nie może ono pogłębiać obecnego stanu pacjenta czy sytuacji, w której się znajduje. W trakcie badania musimy pamiętać, że jest to trudna sytuacja dla nieletniego pacjenta, ale również dla bliskich mu osób, w szczególności dla rodziny.