Stosowanie kołnierza ortopedycznego u pacjentów urazowych a współtowarzyszące złamanie obojczyka

Rozpoznanie złamania obojczyka

Elementem podstawowej diagnostyki służącym do rozpoznania lub potwierdzenia złamania kości jest badanie radiologiczne. Niemniej jednak na etapie medycznych czynności ratunkowych realizowanych przez Zespoły Ratownictwa Medycznego nie ma dostępu do tego typu diagnostyki. Biorąc pod uwagę złamania obojczyka, należy zauważyć, że w większości przypadków rozpoznania można dokonać z wysokim prawdopodobieństwem już na etapie pomocy przedszpitalnej, na podstawie oceny mechanizmu urazu i badania fizykalnego.

Do złamania obojczyka może dojść zarówno w wyniku zadziałania mechanizmu pośredniego, jak i bezpośredniego (izolowanego). Uszkodzenie najczęściej spowodowane jest upadkiem na odwiedzioną kończynę górną i przeniesieniem siły łamiącej przez bark oraz łopatkę na obojczyk. Wśród najczęstszych mechanizmów urazu można wyróżnić:

• upadki z roweru,
• upadki jednopoziomowe (z własnej wysokości, w wyniku potknięcia),
• wypadki komunikacyjne,
• upadki z wysokości (13).     

Badanie fizykalne

W badaniu fizykalnym należy zwrócić przede wszystkim uwagę na wygląd skóry nad obojczykiem. W miejscu złamania pojawia się zazwyczaj obrzęk, a później podbiegnięcie krwawe. Rzadko dochodzi do złamań otwartych. W przypadku mechanizmu urazu sugerującego przeniesienie na obojczyk siły łamiącej z kończyny górnej warto zbadać skórę w okolicy części dłoniowej nadgarstka, łokcia i barku pod kątem istniejących zasinień lub otarć. Pacjenci przytomni będą zgłaszać nasilające się dolegliwości bólowe nawet przy niewielkim ruchu kończyną górną (zwłaszcza w stawie barkowym). W badaniu palpacyjnym łatwo wybadać podskórne zniekształcenie obojczyka i sprężynowanie niestabilnych odłamów kostnych. Uzupełnienie badania fizykalnego stanowi osłuchanie klatki piersiowej oraz sprawdzenie ukrwienia i unerwienia (czucia) na kończynie górnej.