Stosowanie stymulacji przezskórnej w leczeniu pacjentów z nagłym zatrzymaniem krążenia – aktualne zalecenia i dalsze perspektywy

Asystolia u pacjenta z nagłym zatrzymaniem krążenia (NZK) może być pierwotna, kiedy jest wynikiem choroby elektrycznej lub objawem braku czynności elektrycznej umierającego serca. W pierwszym przypadku skutecznym sposobem pomocy może być stymulacja serca. W pracy przedstawiono aktualne wskazania do stosowania stymulacji przezskórnej oraz przeprowadzono teoretyczne rozważania nad zastosowaniem w przyszłości tejże metody u pacjentów ze wszczepionym stymulatorem serca.

Słowa kluczowe

nagłe zatrzymanie krążenia, asystolia, stymulacja przezskórna serca

Nagłe zatrzymanie krążenia (NZK) to stan, w którym dochodzi do gwałtownego, krytycznego spadku rzutu serca poniżej wartości umożliwiających przeżycie mózgu. Objawami takiego spadku o stosunkowo dużej czułości i różnej specyficzności dla rozpoznania NZK są: utrata świadomości, brak prawidłowego oddechu oraz niewyczuwalne tętno na dużych tętnicach (1). NZK jest główną przyczyną śmierci w Europie. W zależności od tego, jak jest definiowane, rozpoznaje się je u 350 000-700 000 osób w skali roku (2-4).

Zasadniczy podział przyczyn NZK opiera się na występowaniu rytmu serca wymagającego wykonania zabiegu defibrylacji. O ile grupa NZK w przebiegu rytmów defibrylacyjnych jest stosunkowo jednorodna, to grupa NZK w przebiegu rytmów niedefibrylacyjnych obejmuje bardzo różne przyczyny. Podział przypadków NZK ze względu na stwierdzony rytm serca przedstawiono na ryc. 1. Bradyasystolie, definiowane jako rytm komór serca poniżej 60/min, i/lub występowanie incydentów asystolii należą do rytmów niedefibrylacyjnych, gdzie zwolnienie rytmu serca może brać udział w mechanizmie wystąpienia NZK (1, 5).