Symptomy zdarzeń CBRNE – część II. Objawy i stany nagłe spowodowane przez użycie czynnika CBRNE

W drugiej części cyklu artykułów dotyczących zdarzeń o charakterze CBRNE zostały przedstawione objawy występujące u osób poszkodowanych narażonych na czynnik chemiczny, biologiczny, promieniotwórczy oraz wybuchowy.

W artykule autorzy przedstawili objawy występujące u osób poszkodowanych narażonych na czynnik chemiczny, biologiczny, promieniotwórczy oraz wybuchowy. Należy pamiętać, iż bardzo ciężko na podstawie samych objawów postawić jednoznaczną diagnozę. Lecz pewne objawy kliniczne, które będą manifestowały osoby poszkodowane wraz z charakterystycznymi symptomami miejsca zdarzenia (zostały one opisane w pierwszej części), mogą pomóc nam w identyfikacji czynnika niebezpiecznego. Wstępne ustalenie czynnika niebezpiecznego pozwala na szybkie wdrożenie adekwatnego postępowania ratowniczego, co może znacząco wpłynąć na przeżywalność osób poszkodowanych. Przykładem może być niezwłoczna podaż specyficznej odtrutki – atropiny, w przypadku zatrucia sarinem, który należy do grupy bojowych środków trujących o działaniu paralityczno-drgawkowym. Należy jednak pamiętać, że tylko dokładne rozpoznanie miejsca zdarzenia z wykorzystaniem sprzętu wykrywczo-pomiarowego, a następnie przeprowadzenie badań laboratoryjnych (np. badania toksykologiczne czy serologiczne) pozwala na pewną identyfikację czynnika niebezpiecznego.

Czynnik chemiczny

Są to substancje chemiczne klasyfikowane jako bojowe środki trujące, czyli substancje wykorzystywane jako broń chemiczna, oraz toksyczne środki przemysłowe, czyli substancje szeroko stosowane przez człowieka w przemyśle. Objawy zatrucia występują w ciągu kilku sekund lub minut. Jednak niektóre środki chemiczne mogą mieć tzw. okres utajenia, czyli objawy ekspozycji występują po kilku, kilkunastu godzinach. Substancje chemiczne mogą działać toksycznie na mięsień sercowy, płuca, układ nerwowy, układ krwiotwórczy, nerki czy wątrobę. Także wiele substancji ma działanie, które może wystąpić po wielu dniach, miesiącach czy latach od narażenia. Jest to np. działanie kancerogenne, mutagenne, teratogenne, uczulające czy negatywnie wpływające na układ rozrodczy.