Upośledzenie drożności górnych dróg oddechowych w kontekście badania fizykalnego jamy ustnej pacjenta

Autorzy: Karolina Łukasik, Anna Burak

Upośledzenie drożności górnych dróg oddechowych może mieć różne przyczyny: stany zapalne, nowotwory, choroby alergiczne lub urazy. W pracy przedstawiono nieurazowe, jak i urazowe przyczyny upośledzenia drożności górnych dróg oddechowych w kontekście badania fizykalnego jamy ustnej pacjenta.

Słowa kluczowe

niedrożność dróg oddechowych, jama ustna, badanie fizykalne, ratownik medyczny

Nagłym stanem zagrożenia życia pacjenta, z którym ratownik medyczny może spotkać się w czasie wykonywania swojej pracy, jest ostra niewydolność oddechowa. Przyczyną braku dostarczenia wystarczającej ilości tlenu do przeprowadzenia prawidłowej wymiany gazowej może być upośledzenie drożności dróg oddechowych na wysokości struktur jamy ustnej. Niedrożność może być częściowa bądź całkowita. W przypadku podejrzenia niedrożności ważna jest ocena stanu pacjenta, w tym badanie fizykalne jamy ustnej. Chory może być zaniepokojony, odczuwać lęk, pobudzenie, splątanie, senność, zauważalna może być duszność, sinica oraz w ciężkich przypadkach − utrata przytomności (1). Ocenić należy oddech pacjenta, w szczególności częstość, jakość, rytm oddychania, zapach z ust oraz czy u chorego podczas oddychania dochodzi do pobudzenia pracy dodatkowych mięśni oddechowych. Ratownik medyczny powinien zwrócić uwagę na występowanie patologicznych szmerów oddechowych: świstów (w zwężeniu dróg oddechowych, przebiegu astmy oskrzelowej), furczeń (w zapaleniu oskrzeli, zapaleniu płuc, w zaostrzeniu przewlekłej obturacyjnej choroby płuc) czy rzężeń (np. w obrzęku płuc, w zapaleniu płuc) (2). Przyczynami upośledzenia drożności dróg oddechowych na wysokości jamy ustnej mogą być spadek napięcia mięśni gardła lub języka, skurcz głośni, obecność ciała obcego, narastający obrzęk bądź urazy (3).