Uprawnienia ratowników medycznych i pielęgniarek w zakresie diagnostyki i leczenia w Szpitalnym Oddziale Ratunkowym

Obecne regulacje prawne uwzględniają uprawnienia ratowników medycznych i pielęgniarek m.in. w zakresie działań diagnostycznych i leczniczych. Czynności z tego zakresu wykonywane samodzielnie przez ratowników medycznych i pielęgniarki w szpitalnym oddziale ratunkowym (SOR) mogą znaleźć zastosowanie do usprawnienia procesu przyjęć pacjentów. Jest to szczególnie istotne ze względu na problem niewydolności tych jednostek systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego, wynikający m.in. z przepełnienia pacjentami niebędącymi w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego. Proponowane rozwiązanie dotyczy wykonywania w ramach triage’u dodatkowych czynności diagnostycznych w oparciu o analizator parametrów krytycznych oraz wstępnej farmakoterapii. Dotyczyłoby to grupy chorych, którzy na podstawie priorytetu nadanego w ramach triage’u przez ratowników medycznych lub pielęgniarki zgłaszają się do SOR-u z powodów niewymagających rozszerzonej specjalistycznej diagnostyki. Tę najliczniejszą grupę stanowią pacjenci z priorytetem 4 – zielonym – określonym według systemu Emergency Severity Index (ESI). W obecnych realiach formalno-prawnych możliwość wprowadzenia proponowanych rozwiązań okazuje się jednak jedynie pozorna.

Słowa kluczowe: parametry krytyczne, POCT, diagnostyka laboratoryjna, segregacja medyczna, triage, szpitalny oddział ratunkowy

Uprawnienia ratowników medycznych a rozwój systemu PRM

W ostatnich latach następuje dynamiczny rozwój systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego (PRM) w Polsce. Coraz większą wagę przykłada się do organizacji działań, ich efektywności oraz kwalifikacji i samodzielności kadry medycznej. Działania te skupiają się jednak głównie na ratownictwie przedszpitalnym. Natomiast szpitalne oddziały ratunkowe (SOR) stanowią nieco zapomniane jednostki systemu PRM. Niezmiennie borykają się one z bałaganem organizacyjnym i zamazaniem priorytetów, co jest związane z przyjmowaniem coraz większej liczby pacjentów niebędących w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego (1). Dlatego istotna jest analiza możliwości podjęcia realnych działań mających na celu poprawę funkcjonowania coraz bardziej niewydolnych SOR-ów. Analogicznie do czynności wykonywanych samodzielnie przez ratowników medycznych i pielęgniarki w zespołach ratownictwa medycznego (ZRM) istotne jest uwzględnienie możliwości zastosowania tych uprawnień do usprawnienia procesu przyjęć pacjentów w SOR-ach. Wprawdzie obecne regulacje prawne zawierają zapisy sugerujące możliwość delegowania części zadań diagnostycznych i leczniczych na ratowników medycznych oraz pielęgniarki SOR, jednak rzeczywista możliwość ich zastosowania okazuje się wątpliwa.