Urazy wielonarządowe

Tematyka obejmująca urazy wielonarządowe oraz postępowanie w przypadku ich wystąpienia jest bardzo istotnym działem medycyny ratunkowej. W artykule przedstawiono zagadnienia odnoszące się do tego tematu oraz omówiono wybrane urazy i ich możliwe powikłania.

Słowa kluczowe: urazy wielonarządowe, wstrząs, powikłania

Tematyka urazów, ich skutków i postępowania w przypadku ich wystąpienia jest szczególnie istotnym działem medycyny ratunkowej. Ze względu na znaczny rozwój transportu drogowego i częste przemieszczanie się populacji swoimi pojazdami dochodzi do większej liczby zdarzeń w ruchu drogowym niż jeszcze kilka lat wcześniej. Wskutek doskonalenia pojazdów, zwiększania ich mocy i wytrzymałości może dochodzić do znaczniejszych obrażeń podróżujących i większych trudności w wydobywaniu potencjalnych poszkodowanych z pojazdów, które uległy wypadkowi. Ciągle zmieniająca się technologia produkcji pojazdów wymusza na jednostkach ochrony przeciwpożarowej regularną potrzebę wymiany rozpieraczy, nożyc i innych narzędzi hydraulicznych. W Polsce pacjenci najczęściej umierają z powodu chorób układu krążenia i nowotworów, a następne w kolejności przyczyny zgonu to urazy i zatrucia. W grupie pacjentów 15-24 lat urazy i zatrucia odpowiadają za blisko 70% zgonów.

Terminy podstawowe

Uraz wielomiejscowy – stwierdza się go, gdy u jednego pacjenta dochodzi do obrażeń co najmniej dwóch topograficznie różnych części ciała (np. złamanie kości ramiennej i udowej).

Uraz wielonarządowy (polytrauma) – obejmuje jednocześnie kilka układów lub narządów (np. złamanie kręgosłupa z niedowładem kończyn oraz obrażeniami wewnętrznymi w klatce piersiowej i jamie brzusznej). Powoduje uszkodzenia przynajmniej dwóch okolic ciała w znacznym stopniu, stanowiąc możliwość zaburzenia stabilności krążeniowo-oddechowej pacjenta. Każde z tych obrażeń wymaga leczenia specjalistycznego i może stanowić stan bezpośrednio zagrażający życiu.