Wpływ leków na występowanie zespołu wydłużonego QT i torsade de pointes

W ciągu drugiego dnia terapii w szpitalu zarejestrowano epizod polimorficznego częstoskurczu komorowego (TdP), który przekształcił się w migotanie komór i został skutecznie zdefibrylowany. W zapisie EKG wykonanym bezpośrednio po tym epizodzie QTc wynosiło 610 ms. Po około 10 minutach pacjent przeszedł kolejny epizod migotania komór, który i tym razem skutecznie zdefibrylowano. Lek natychmiast odstawiono. Koronarografia, której poddano pacjenta, ukazała brak wskazań do jakiejkolwiek interwencji inwazyjnej. U pacjenta w ciągu następnego roku od tych wydarzeń nie zaobserwowano kolejnych tachyarytmii komorowych czy omdleń. Moksyfloksacyna była jedynym zażywanym przez pacjenta lekiem o udowodnionym działaniu wydłużającym QT. Po odstawieniu leku odstęp QTc zmalał do 492 ms do momentu opuszczenia szpitala (15).

Leczenie

Jeżeli wystąpią objawy takie jak: nagłe omdlenie, drgawki z utratą przytomności lub nagłe zatrzymanie krążenia, należy zwrócić uwagę na zapis elektrokardiograficzny oraz zebrać wywiad, w szczególności dotyczący zażywanych leków, i natychmiast zaprzestać stosowania farmaceutyków wydłużających odstęp QT. Podczas zatrzymania krążenia w mechanizmie wielopostaciowego częstoskurczu komorowego (TdP) należy postępować tak samo, jak w przypadku zatrzymania krążenia w rytmach do defibrylacji (według wytycznych Europejskiej Rady Resuscytacji 2015). Na etapie podawania leków należy rozważyć podanie lidokainy (dawka 1 mg/kg m.c.) zamiast amiodaronu. W przypadku pacjenta niestabilnego z zachowanym tętnem oraz widocznym wielopostaciowym częstoskurczem komorowym (TdP) niezwłocznie należy wykonać kardiowersję (do 3 prób), rozpoczynając od energii dwufazowej 120-150 J. Następnie należy podać 2 g siarczanu magnezu dożylnie, w ciągu 10 minut. Jeżeli pacjent jest stabilny, to leczenie należy rozpocząć od 10-minutowego wlewu 2 g siarczanu magnezu, natomiast przy stosowaniu leczenia antyarytmicznego wskazane jest rozważenie użycia lidokainy zamiast amiodaronu. W przypadku braku komorowych zaburzeń rytmu, ale przy wydłużonym czasie QT/QTc (przy analizie 12-odprowadzeniowego EKG wykonanej przez większość monitorów/defibrylatorów wartość ta jest wyliczana automatycznie i widoczna na wydruku), również należy niezwłocznie rozpocząć podaż 2 g siarczanu magnezu we wlewie dożylnym. Zawsze wskazane są wykonanie teletransmisji i kontakt z lekarzem specjalistą, ponieważ w przypadku wydłużenia odcinka QT zagrożonego wystąpieniem wielopostaciowego częstoskurczu komorowego może zachodzić konieczność zastosowania elektrostymulacji typu