Wstrząs anafilaktyczny – postępowanie

Wstrząs anafilaktyczny to potencjalnie zagrażająca życiu, ciężka, uogólniona lub systemowa reakcja nadwrażliwości. Jej mechanizm opiera się na niewystarczającym przepływie krwi na poziomie kapilar. Wskutek tego dochodzi do niedoboru zaopatrzenia tkanek w substancje odżywcze i tlen. Główną przyczyną wstrząsu anafilaktycznego są reakcje alergiczne na takie czynniki, jak: pokarmy, leki, alergeny wziewne, pokarmy oraz białka podawane pozajelitowo (hormony, krew, preparaty krwiopochodne). W sytuacji gdy alergenem jest pokarm, reakcja może ujawnić się do kilku godzin od posiłku. Objawy są gwałtowne, ich szczyt przypada zwykle do 30 minut od wystąpienia pierwszych symptomów.

Słowa kluczowe: wstrząs anafilaktyczny, patofizjologia, postępowanie

Definicja wstrząsu anafilaktycznego jest pochodną kilku zjawisk. Pierwszym w nich jest anafilaksja. To potencjalnie zagrażająca życiu, ciężka, uogólniona lub systemowa reakcja nadwrażliwości. Ma natychmiastowy charakter. Z kolei nadwrażliwość jest obiektywnie występującym objawem, który wywołuje bodziec o dawce bądź sile dobrze tolerowanej przez osobę zdrową. Kolejnym zjawiskiem jest wstrząs. Jego mechanizm opiera się na niewystarczającym przepływie krwi na poziomie kapilar. Wskutek tego dochodzi do niedoboru zaopatrzenia tkanek w substancje odżywcze i tlen. Wstrząs zaburza również usuwanie produktów przemiany materii. Innymi słowy to dysproporcja pomiędzy podażą a zapotrzebowaniem tlenu i glukozy oraz możliwościami a potrzebą niwelowania dwutlenku węgla. Wstrząsem anafilaktycznym określa się ciężką, szybko postępującą reakcję anafilaktyczną, która powoduje zagrażające życiu obniżenie ciśnienia tętniczego (1).