Wykorzystanie ultrasonografii point-of-care w diagnostyce wstrząsu o nieznanej przyczynie

Wstrząs jest poważnym wyzwaniem dla personelu ZRM-u/SOR-u z uwagi na trudności w ustaleniu jego przyczyny. Informacje pozyskane z badania przedmiotowego i podmiotowego czasem tylko w niewielkim stopniu mogą sugerować przyczynę gwałtownego spadku ciśnienia tętniczego. Dostępna literatura przedmiotu oraz obserwacje kliniczne autorów sugerują, że badanie ultrasonograficzne może stać się kluczowym elementem krytycznej oceny hemodynamicznej u pacjenta na etapie przedszpitalnym oraz w warunkach SOR-u.

Słowa kluczowe
ultrasonografia point-of-care, diagnostyka przedszpitalna, wstrząs, diagnostyka wstrząsu, protokół RUSH

Wstrząs, będący stanem niedostatecznego zaopatrzenia tkanek w tlen, jest poważnym problemem klinicznym wymagającym natychmiastowego leczenia. Aby go jednak rozpoznać, kluczowa jest identyfikacja przyczyny, która, jak wiadomo, może wynikać z wielu czynników, m.in.: utraty krwi, reakcji alergicznej, niewydolności serca czy zatoru. Wywiad oraz badanie fizykalne nie zawsze przynoszą wystarczającą ilość informacji pozwalających na zidentyfikowanie powodu, który doprowadził do wystąpienia wstrząsu (1). Konieczność szybkiego rozpoznania determinuje szybko pogarszający się stan pacjenta, a wykonanie pełnej diagnostyki (badań laboratoryjnych, obrazowych, konsultacji) w warunkach SOR-u jest czasochłonne. W przypadku ZRM-u szersza diagnostyka jest z reguły niemożliwa.

Pomocna może okazać się ultrasonografia point-of-care, czyli szybkie badanie ultrasonograficzne wykonane w miejscu, w którym znajduje się pacjent. Badanie to wykonuje się w oparciu o uproszczone protokoły, dzięki czemu mogą z nich korzystać osoby po odpowiednim przeszkoleniu, jednak niebędące specjalistami w tym zakresie. Należy nadmienić, że tak jak w przypadku innych protokołów ratunkowych, wymaga to pewnego doświadczenia i praktyki. Zadaniem osoby wykonującej badanie jest identyfikacja najczęściej występujących patologii, które po zestawieniu z informacjami z wywiadu oraz badania fizykalnego mogą dawać szersze spojrzenie na obraz chorobowy pacjenta (2). Dzięki coraz częściej dostępnym urządzeniom mobilnym wykonanie badania POCUS możliwe jest również w warunkach przedszpitalnych (3).