Zaburzenia rytmu serca u dzieci – tachyarytmie – postępowanie ratownicze

Do najczęściej występujących zaburzeń rytmu serca u dzieci i młodzieży zaliczamy tachykardię zatokową (ST). Tachykardia zatokowa jest zazwyczaj dobrze tolerowana i ustępuje po usunięciu przyczyny oraz nie wymaga specjalnego postępowania terapeutycznego. Arytmia, jaką jest częstoskurcz, to u dzieci istotny problem kliniczny. W Polce napadowe częstoskurcze komorowe i nadkomorowe są rozpoznawalne u kilkuset dzieci rocznie. Częstoskurcz nadkomorowy (SVT) jest najczęściej stwierdzany w populacji dziecięcej z prawidłową anatomią serca. Szacunkowa częstość występowania SVT jest oceniana na 0,1% do 0,4%. Opisywano również predyspozycję rodzinną do występowania SVT.

Słowa kluczowe
tachykardia, tachyarytmie, częstokurcz nadkomorowy, zaburzenia rytmu serca

Tachykardia występuje powszechnie wśród wielu chorób i jest to najczęstsze zburzenie rytmu serca u dzieci. Mogą ją wywoływać choroby niekardiologiczne lub kardiologiczne stany zagrażające życiu. Choroby niekardiologiczne to między innymi stany z przyspieszonym metabolizmem, np.: ciężkie zakażenia (posocznica), gorączka, hipoglikemia w mechanizmie pobudzenia wegetatywnego układu adrenergicznego, guz chromochłonny, niektóre zatrucia, ciężkie odwodnienie i wstrząs. Kardiologiczne stany zagrażające życiu to: tachyarytmie przebiegające z niestabilnym stanem hemodynamicznym chorego, zapalenie mięśnia sercowego oraz ciężka niewydolność serca związana z chorobami układu krążenia. W tym przypadku istotne jest leczenie przyczynowe.

Aby rozróżnić ST od częstoskurczu nadkomorowego (SVT), bardzo istotny jest wywiad. Wywiadowi wskazującemu na odwodnienie lub zakażenie zazwyczaj towarzyszy ST, w przypadku SVT w wywiadzie nie ma uchwytnych informacji ułatwiających rozpoznanie i często rozpoczyna się nagle. Przyspieszona czynność serca u dziecka wywołuje: męczliwość, płaczliwość, rozdrażnienie, utratę apetytu i kołatanie serca. Może prowadzić także do niewydolności serca.