Adenozyna jako element postępowania w częstoskurczach z wąskim zespołem QRS

Pacjenci z zespołem Wolfa-Parkinsona-White'a

U pacjentów z zespołem Wolfa-Parkinsona-White’a (WPW) podanie adenozyny może wywołać migotanie przedsionków z niebezpiecznie szybką czynnością komór (12). Opisywano także przypadki zgonu pacjentów bezpośrednio po zastosowaniu adenozyny w warunkach przedszpitalnych. Były one związane z nieprawidłowym rozpoznaniem postawionym przez członków ZRM. U obu pacjentów występowało migotanie przedsionków. Niestabilny stan wynikał z przyczyn pierwotnie oddechowych, czyli zatorowości płucnej i przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (13). Autorzy niniejszej pracy nie znaleźli badań oceniających zdolność rozpoznawania pSVT przez członków ZRM w Polsce. W badaniach prowadzonych wśród polskich ratowników medycznych 52,77% ankietowanych poprawnie zidentyfikowało migotanie przedsionków w zespole WPW i 44,44% – częstoskurcz komorowy z pojedynczymi pobudzeniami zatokowymi. Tylko 22,22% ratowników medycznych znało kryteria rozpoznania zawału STEMI (14). Prawidłowe rozpoznanie pSVT przez ratowników medycznych w innych krajach sięga 75% (8).

Obserwacje prowadzone w Wielkiej Brytanii wskazały, że adenozyna może być bezpiecznie stosowana przez ratowników medycznych, a przerwanie napadu pSVT może być wykonane w miejscu zdarzenia bez konieczności transportu chorego do szpitala. Do badania zakwalifikowano pacjentów, u których w 12-odprowadzeniowym EKG stwierdzono częstoskurcz z wąskimi zespołami QRS, którzy nie mieli objawów niestabilności hemodynamicznej, a także u których nie występowały strukturalne bądź niedokrwienne uszkodzenie serca oraz przeciwwskazania do podania adenozyny. Jeżeli po zastosowaniu manewrów zwiększających napięcie nerwu błędnego i podaży adenozyny napad ustąpił, chory pozostawał w domu. Jako kryteria przewozu do szpitala przyjęto: nieprzerwanie lub powrót napadu pSVT, nieustąpienie objawów towarzyszących napadowi, nieprawidłowości w zapisie EKG (inne niż odwrócenie załamka T), pojawienie się objawów niestabilności. W wynikach badań zasugerowano, że takie postępowanie może obniżyć liczbę przyjęć do szpitala, co może także wypłynąć na koszty leczenia (15).