Analgetyki i ból w podstawowym ZRM

Synergia działania, analgezja multimodalna i margines bezpieczeństwa

Nowoczesne leczenie bólu opiera się na kojarzeniu leków w taki sposób, aby uzyskać maksymalny efekt przy zastosowaniu jak najmniejszych dawek pojedynczego leku. Minimalizując przy okazji działanie niepożądane, a uzyskując efekt, który można wyrazić matematycznym wzorem: 2 + 2 = 6 (29).

Działanie synergistyczne w naszym przypadku będzie opierało się na połączeniu leków przeciwbólowych opioidowych z lekami niewykazującymi bezpośredniego działania analgetycznego, co pozwala na znaczne ograniczenie dawki opiatów, np. w urazach czaszkowo-mózgowych. Należy również zaznaczyć, że aktualna lista leków, z których ratownik medyczny może samodzielnie skorzystać, zawiera inne farmaceutyki, które w połączeniu z opisywanymi analgetykami wykazują działanie pozwalające ograniczyć dawki pojedynczych leków. Jest to między innymi metoclopramid, który pozwala obniżyć dawkę morfiny, ponieważ nasila jej działania. Również jedna z benzodwuazepin – midanium − pozwala zmniejszyć zapotrzebowanie na opioidy (30).

Aktualnie dostępne farmaceutyki w podstawowym ZRM pozwalają prowadzić nie tylko monoterapię przeciwbólową, ale również analgezję multimodalną, tzn. takie postępowanie, w którym wykorzystuje się kilka leków przeciwbólowych o różnych mechanizmach działania. Powyższa taktyka pozwala na zmniejszenie ryzyka wystąpienia objawów niepożądanych, które mogłyby wystąpić podczas podaży znacznych dawek pojedynczego leku (31). Przykładem koanalgezji może być połączenie paracetamolu z morfiną lub z NLPZ (np. ibuprofen).