Astma i jej zaostrzenie u ciężarnej – pierwsza pomoc i ratunkowe postępowanie przedszpitalne

Niektórzy badacze wskazują ponadto bezpośrednio na wpływ nasilenia astmy na produkcję kortykoliberyny przez łożysko. Ma to istotne znaczenie, gdyż kortykoliberyna odpowiada poprzez szlak tlenku azotu za rozszerzenie naczyń i spadek jego produkcji, wpływa na zwiększenie oporu naczyń pępkowych, widocznych w badaniu Doppler USG (6).

Należy przede wszystkim pamiętać, że każde zaostrzenie astmy u matki grozi niedotlenieniem płodu. W przypadku kobiety ciężarnej występuje fizjologiczna alkaloza oddechowa (wartości pH 7,40-7,45; PCO₂ 28-32 mmHg), która może znacznie nasilić się w czasie skurczu oskrzeli podczas oddechowej próby kompensacji wzrostu rozpuszczonego dwutlenku węgla we krwi (wartości pCO₂ > 35 mmHg). Doprowadza to do upośledzenia przepływu krwi przez macicę poprzez zmniejszenie powrotu żylnego. Zatem hipoksemia matki jest znacznie bardziej niebezpieczna dla płodu niż dla niej samej. Każde zaostrzenie astmy ciężarnej jest wskazaniem do pilnej oceny stanu płodu!

Przebieg astmy u tej samej kobiety podczas kolejnych ciąż jest zwykle podobny, co pozwala na próbę przewidzenia postępu choroby i odpowiednie do potrzeb ciężarnej dopasowanie strategii terapeutycznych.

Stopnie nasilenia astmy w trakcie ciąży

Astma podczas ciąży może występować w różnych stopniach nasilenia. W zależności od intensywności objawów oraz wartości natężonej objętości wydechowej pierwszosekundowej (która nie zależy od zmian wywołanych wpływem rozwijającego się płodu na organizm matki) możemy zakwalifikować astmę do jednego z 4 stopni (tab. 2).

W przypadku pojawienia się kobiety ciężarnej w szpitalnym oddziale ratunkowym ważnym badaniem diagnostycznym, najbardziej wiarygodnym w określeniu ryzyka niedotlenienia płodu, jest gazometria. Przy odczytywaniu wyników badania należy pamiętać o zmienionych wartościach norm w okresie ciąży.