Astma i jej zaostrzenie u ciężarnej – pierwsza pomoc i ratunkowe postępowanie przedszpitalne

Kromony (nedokromil, kromoglikan), antagoniści receptora leukotrienowego (montelukast, zafirlukast) i teofilina są lekami alternatywnymi. Nie są preferowane w terapii kobiet ciężarnych ze względu na skąpe dane dotyczące bezpieczeństwa ich stosowania w trakcie ciąży. Jeżeli natomiast zostały włączone przed ciążą i zapewniają dobrą kontrolę objawów, to nie należy zaprzestawać ich podawania. Stosowanie teofiliny u kobiet w ciąży wymaga kontrolowania jej stężenia w surowicy krwi – dopuszczalne 12 mcg/ml. Opisywano pojedyncze przypadki hipoplazji lewej komory serca oraz zaburzeń rozwoju kośćca u noworodków, których matki stosowały teofilinę w pierwszym trymestrze ciąży. Ma to związek ze zmniejszoną albuminemią kobiety ciężarnej oraz hamowaniem fosfodiesterazy, co może mieć wpływ na zaburzenie kurczliwości macicy i wydłużenie przebiegu porodu.

Leki antycholinergiczne (bromek ipratropium) w ciąży są raczej niewskazane ze względu na możliwość wzrostu częstotliwości pracy serca oraz zaburzeń oddychania płodu. W przypadku współwystępowania astmy i nadciśnienia tętniczego w trakcie przebiegu ciąży należy unikać stosowania β-blokerów, ponieważ mogą powodować zaostrzenie choroby.

Immunoterapia – nie należy rozpoczynać odczulania w trakcie ciąży kobiety z astmą na podłożu alergicznym, gdyż istnieje ryzyko spowodowania wstrząsu anafilaktycznego zagrażającego życiu matki i płodu.

Leki należące do kategorii B według FDA (badania na zwierzętach nie wskazują na istnienie ryzyka dla płodu, ale nie przeprowadzono badań z grupą kontrolną u ludzi, lub badania na zwierzętach wykazały działanie niepożądane na płód, ale badania w grupie kobiet ciężarnych nie potwierdziły istnienia ryzyka dla płodu): budezonid, fenoterol, ipratropium, kromoglikan sodu, montelukast, nedokromil, zafirlukast. Kategoria C (badania na zwierzętach wykazały działanie teratogenne lub zabójcze dla płodu, ale nie przeprowadzono badań z grupą kontrolną kobiet, lub nie przeprowadzono odpowiednich badań ani na zwierzętach, ani u ludzi): beklometazon, flutikazon, formoterol, salbutamol, salmeterol, teofilina.