Bezpieczeństwo podawania leków przez tzw. dojście naczyniowe typu „port” u dorosłych i dzieci

Implantowane cewniki naczyniowe są nieodłącznym elementem współczesnej ochrony zdrowia zarówno u dorosłych, jak i dzieci, głównie u pacjentów onkologicznych, u których stały dostęp dożylny ma ogromne znaczenie. Kaniulacja tych naczyń jest obarczona dużym ryzykiem powikłań, które wynikają z przerwania ciągłości skóry oraz ściany naczynia. Pacjenci z implantowanym portem naczyniowym w warunkach przedszpitalnych zdarzają się niezbyt często. Port naczyniowy w warunkach przedszpitalnych należy wykorzystywać wyłącznie w sytuacji bezpośredniego zagrożenia życia. W innych przypadkach należy dokonywać próby uzyskania linii żylnej obwodowej.

Słowa kluczowe

dostęp dożylny, port naczyniowy, medyczne czynności ratunkowe

Członkowie zespołów ratownictwa medycznego w swojej pracy zawodowej mogą spotkać się z wystąpieniem portu naczyniowego u pacjentów, u których są wymagane pobieranie krwi oraz podaż leków drogą dożylną. Porty naczyniowe zazwyczaj zakładane są u pacjentów z chorobą nowotworową, zwłaszcza wymagających opieki długoterminowej. Wykorzystywane są w celu podawania leków (m.in. cytostatyków, antybiotyków, leków przeciwbólowych) i płynów infuzyjnych oraz stosowania żywienia pozajelitowego. Implantacja portu naczyniowego pozwala uniknąć bólu związanego z częstym wykonywaniem iniekcji dożylnych, a także przyczynia się do zmniejszenia występowania powikłań, m.in. odczynu naczyniowego, wynaczynienia. Implantowany port jest wygodny i umożliwia choremu swobodne poruszanie się, bez obaw o przemieszczanie się cewnika (1, 2, 3).

Co to jest i jak działa port naczyniowy?

Port naczyniowy jest niewielkim urządzeniem o kształcie kopuły, który umieszcza się pod skórą. Jest połączony z żyłą za pomocą cewnika. Port jest zbudowany z komory (zbiornika), która posiada membranę służącą do wprowadzania igły oraz cewnika wprowadzanego do naczynia żylnego. Przeciwległa strona kopuły jest płaska, co pozwala na stabilne przyleganie portu do tkanek. Do produkcji komory portu wykorzystuje się tytan, polipropylen, polioksymetylen. Z komory jest wyprowadzona kaniula o długości ok. 1 cm, która łączy port z cewnikiem. Długość jest zależna od miejsca implantacji portu (4).