Commotio cordis – czyli jak niewinne uderzenie może zabić

Commotio cordis to nagły, niespodziewany zabójca. Szczególnie często występuje u sportowców, a co gorsza – także u najmłodszych z nich. Mimo że jest stosunkowo rzadkim zjawiskiem, nie można bagatelizować możliwości jego wystąpienia i należy dołożyć wszelkich starań, by mu zapobiegać. Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na problematykę zagrożenia, którego świadomość społeczna wciąż jest niska.

Słowa kluczowe
commotio cordis, wstrząśnienie mięśnia sercowego, migotanie komór, uraz klatki piersiowej, nagła śmierć sercowa

Commotio cordis (CC) to określenie tępego, niepenetrującego urazu klatki piersiowej, który, nie uszkadzając struktury serca, doprowadza do zaburzenia jego pracy w postaci migotania komór.

Wywoływane jest przez uderzenie w okolicę przedsercową (szczególnie w koniuszek lub podstawę lewej komory serca) w określonym momencie cyklu hemodynamicznego serca, tj. podczas fazy repolaryzacji, tuż przed szczytem załamka T.

Ważnym elementem okazuje się również miejsce uderzenia – jest to strefa pomiędzy 2. a 4. żebrem, po lewej stronie mostka (ryc. 1).

Commotio cordis często wygląda z pozoru niegroźnie – uderzenie nie uszkadza żeber, mostka, serca czy dużych naczyń krwionośnych (przy braku schorzeń tych narządów). Wstrząśnienie serca (bo to właśnie oznacza ten łaciński termin) często bywa mylone ze stłuczeniem serca. Są to jednak dwa różne schorzenia, mimo że posiadają wiele cech wspólnych. Różnica leży bowiem w braku uszkodzenia struktur serca, i to właśnie odróżnia stłuczenie serca od commotio cordis. Jest to niezwykle rzadki powód problemów kardiologicznych, na który szczególnie narażeni wydają się być sportowcy.