Cyjanowodór – zabójczy składnik dymu pożarowego – cz. I

W Polsce co roku dochodzi do około 150 tys. pożarów, w wyniku których umiera 500 osób, a kolejne 4 tys. odnosi obrażenia. Zdecydowana większość ofiar umiera nie na skutek obrażeń termicznych, lecz w wyniku zatrucia toksycznymi gazami. Statystyki pokazują, że jest to nawet 95% ofiar pożarów. W związku z powyższym zatrucie cyjanowodorem (HCN) należy podejrzewać u każdej ofiary pożaru w pomieszczeniu zamkniętym.

Słowa kluczowe
cyjanki, zatrucia, pożar

W Polsce co roku dochodzi do około 150 tys. pożarów, z czego 37 tys. dotyczy pożarów budynków. Każdego roku w naszym kraju z powodu pożarów umiera 500 osób, a kolejne 4 tys. odnosi obrażenia. Zdecydowana większość ofiar umiera nie na skutek obrażeń termicznych, lecz w wyniku zatrucia toksycznymi gazami. Statystyki pokazują, że jest to nawet 95% ofiar pożarów (1).

Cyjanowodór (HCN) – toksyczny zabójca w dymie pożarowym

Dawniej wyposażenie w domach było wykonane z materiałów pochodzenia naturalnego, takich jak: drewno, wełna czy bawełna. Obecnie zdecydowana większość materiałów budowlanych, mebli, sprzętu AGD, wykładzin oraz odzieży jest wykonana z materiałów syntetycznych. Materiały te zapalają się i palą od dwóch do trzech razy szybciej niż 20 lat temu. Syntetyki spalają się również w wyższej temperaturze niż materiały naturalne, co sprawia, że szybciej dochodzi do rozgrzania materiałów, a co za tym idzie – szybciej uwalniają się toksyny: cyjanowodór, siarkowodór, kwas solny, dwutlenek siarki, amoniak, dwutlenek i tlenek węgla (2, 3).

W zależności od składu palącego się materiału, szybkości spalania, temperatury i poziomu tlenu w otoczeniu skład dymu może się różnić. Jednak tlenek węgla oraz cyjanowodór są najczęściej obecne i zarazem najbardziej toksyczne w dymie pożarowym. Powszechnie ten pierwszy nazywany jest „cichym zabójcą”, jednak badania wykazują, że to cyjanowodór (HCN) jest około 35 razy bardziej toksyczny niż tlenek węgla (CO) (4).