Czy wysiłek fizyczny może doprowadzić do wstrząsu?

Anafilaksja to stan, z którym medycy pracujący w ZRM/SOR mają do czynienia na co dzień. Mogłoby się więc wydawać, że wiadomo już o niej wszystko. Nic bardziej mylnego. Jednym z mało znanych zjawisk (zarówno dla osób zajmujących się sportem, jak i dla personelu medycznego) jest anafilaksja wysiłkowa. To rzadko występujący i nieczęsto rozpoznawany rodzaj anafilaksji. Czym anafilaksja wysiłkowa różni się od klasycznej anafilaksji? Czy może doprowadzić do wystąpienia wstrząsu? Wspomniane zagadnienia omówiono w artykule.

Słowa kluczowe

anafilaksja, anafilaksja wysiłkowa, wysiłek fizyczny, posiłek, wstrząs anafilaktyczny, uczulenie, alergeny

Wstęp

Wydawać by się mogło, że na temat anafilaksji wiemy już wszystko. Wiemy, jakie objawy może dawać, jak szybko może postępować, wiemy też, że może prowadzić do wstrząsu, a w konsekwencji nawet do zgonu poszkodowanego. Istnieje jednak rodzaj anafilaksji, który występuje bardzo rzadko i niewiele się o nim mówi – jest to anafilaksja wysiłkowa. Świadomość trenerów, sportowców, ale i personelu medycznego oraz innych osób powiązanych z tym tematem jest, niestety, ciągle niska.

Czym jest anafilaksja wysiłkowa?

Anafilaksja zależna od posiłku indukowana wysiłkiem fizycznym (z ang. FDEIA) to zespół chorobowy, którego wystąpienie wywołane jest wysiłkiem fizycznym, następującym po uprzednim spożyciu alergenu w postaci pokarmu. Pacjent z tą przypadłością dobrze toleruje wysiłek fizyczny oraz dany pokarm, gdy występują one osobno. Jest to stosunkowo rzadkie zjawisko, jednak występuje powtarzalnie, co może być wskazaniem do pokierowania pacjenta do skutecznej diagnostyki problemu. Anafilaksja wysiłkowa może szczególnie często występować u osób aktywnych fizycznie i prowadzących zdrowy tryb życia. Osoby te nierzadko spożywają pokarmy o wysokich predyspozycjach alergogennych (orzechy, kasze, zboża), co zwiększa ryzyko wystąpienia FDEIA.