Kardiowersja i elektrostymulacja w medycynie ratunkowej

W artykule została poruszona tematyka zaburzeń rytmu serca, które stanowią częstą przyczynę zatrzymania krążenia u osób dorosłych. Autor zwraca uwagę na to, co jest kluczowe w łańcuchu ratowniczym podczas udzielenia pomocy medycznej.

Słowa kluczowe
zaburzenia rytmu serca, kardiowersja, elektrostymulacja, częstoskurcze, tachyarytmie, bradyarytmie

Pacjenci prezentujący zaburzenia w obrębie układu krążenia stanowią znaczną część chorych, wobec których zespoły ratownictwa medycznego (ZRM) wykonują medyczne czynności ratunkowe. Najczęściej prezentowane przez nich objawy, takie jak: ból w klatce piersiowej, duszność, omdlenie czy kołatania serca, często odzwierciedlają niewydolność krążeniową, mogącą finalnie być bezpośrednią przyczyną nagłego zatrzymania krążenia (NZK) (1). By uniknąć tej sytuacji, konieczne jest ciągłe, nieinwazyjne monitorowanie układu krążenia w postaci kontroli rytmu serca czy cyklicznych pomiarów ciśnienia tętniczego (NIBP). Zaburzeniami rytmu serca prowadzącymi do nagłego zgonu sercowego mogą być tachyarytmie i bradyarytmie. Zarówno w przypadku jednych, jak i drugich istotne elementy stanowią rozpoznanie rodzaju rytmu serca oraz poszukiwanie objawów niepokojących, świadczących o niestabilności hemodynamicznej pacjenta.

Częstoskurcze

Tachykardia to szerokie pojęcie, określające wszystkie rytmy serca o częstotliwości wyższej niż 100/min niezależnie od tego, z jakiego ośrodka układu bodźcoprzewodzącego serca pochodzą. Zależnie od bibliografii, część publikacji tachykardię nazywa częstoskurczem, a inne uznają częstoskurcz jako tachykardię z akcją serca powyżej 150/min. W codziennej pracy personelu medycznego nie ma to większego znaczenia. Istotnym faktem jest rozpoznanie rodzaju tachyarytmii. Europejska Rada Resuscytacji (ERC) w wytycznych z 2021 roku dzieli tachyarytmie na częstoskurcze z wąskimi (< 0,12 s) i szerokimi (> 0,12 s) zespołami QRS. Kolejnym etapem podziału częstoskurczów jest miarowość rytmu serca.