Katatonikos – czyli stan, w którym ciało odmawia posłuszeństwa umysłowi

Charakterystyczne objawy katatonii to zazwyczaj bezruch i stan osłupienia. W większości przypadków zaburzenie to objawia się właśnie w taki sposób, możemy jednak spotkać się również z katatonią hiperkinetyczną, w przebiegu której najpierw wstępuje pobudzenie psychoruchowe, a następnie zastygnięcie (w często dziwnej pozycji ciała). Czasem zdarza się, że pacjent w katatonii wykrzykuje dziwne słowa i frazesy, a jego źrenice uciekają pod powiekę, co może przypominać np. trans i opętanie (które zostały wpisane na listę ICD-10 schorzeń natury psychicznej), jak i wiele innych zaburzeń neurologicznych. Nierozpoznana ostra katatonia może prowadzić do śmierci.

Słowa kluczowe

ratownik medyczny, zaburzenia psychiczne, katatonia, osłupienie

Katatonia to skrajnie nasilone zaburzenie aktywności ruchowej chorego. Występuje w przebiegu psychoz schizofrenicznych, zaburzeń afektywnych, metabolicznych, endokrynologicznych, infekcyjnych, przy uszkodzeniach OUN i zatruciach. Powodem wystąpienia tego zaburzenia jest niedostateczna transmisja dopaminy i nadmierna transmisja serotoniny i acetylocholiny. Szacuje się, że Polsce jest blisko 2% chorych na schizofrenię katatoniczną (spośród wszystkich chorych na schizofrenię). Epizodycznie katatonia może występować również w przebiegu schizofrenii paranoidalnej, niezróżnicowanej, jak również innych zaburzeń schizoafektywnych.

Są to między innymi zaburzenia:

• afektywne – depresyjne i maniakalne,
• otępienne,
• związane z odstawieniem alkoholu lub benzodiazepin,
• hipoksja, hiperkapnia, hipo- i hipernatremia, hiperkalcemia, kwasica, mocznica (niewydolność nerek), choroba Gravesa-Basedowa, Cushinga, Addisona, niewydolność przysadki mózgowej,