Kiedy podejrzewać sepsę i jak ocenić jej ryzyko w warunkach przedszpitalnych?

Sepsa może rozwinąć się bardzo gwałtownie i doprowadzić do zgonu w ciągu kilku godzin. Niestety nie ma charakterystycznych wczesnych objawów wskazujących na to, że rozwija się sepsa, jak też nie można w pełni przewidzieć jej przebiegu. Objawami alarmowymi są: zaburzenia świadomości, duszność, niewydolność krążenia oraz krwotoczna wybroczynowa wysypka, która w odróżnieniu od zwykłych wysypek nie ustępuje po ucisku, gdyż jest spowodowana przez zakrzepy krwi w naczyniach (3).

Objawy miejscowe zależą od pierwotnie zajętych narządów. Osutka krwotoczna występująca na dystalnych częściach kończyn, tułowiu oraz wybroczyny w spojówkach i błonie śluzowej jamy ustnej mogą wskazywać na sepsę meningokokową lub (rzadziej) pneumokokową. Może się rozwijać martwica palców w wyniku zakrzepów i zatorów w tętnicach (3).

Jeśli postęp zakażenia nie zostanie zatrzymany w początkowej fazie sepsy, to zaczynają się pojawiać objawy zaburzenia czynności innych narządów:

• układu oddechowego (ostra niewydolność oddechowa),
• układu krążenia (hipotensja, wstrząs),
• nerek (ostre uszkodzenie nerek),
• zaburzenia hemostazy (zespół rozsianego wykrzepiania wewnątrznaczyniowego),
• wstępnie zwykle małopłytkowość,
• zaburzenia metaboliczne (kwasica mleczanowa),
• piorunująca plamica (łac. purpura fulminans), której częstość występowania u chorych z sepsą meningokokową wynosi ~25% (4).

Jeżeli nie podejmie się skutecznego leczenia, wstrząs się pogłębia, rozwija się niewydolność wielonarządowa i dochodzi do zgonu (4).

Nowe podejście podejrzenia sepsy – stratyfikacja ryzyka