Kliniczne aspekty choroby węzła zatokowego

Pacjent przyjmujący leki

Szczególnej
uwagi wymaga pacjent, który leczony jest przewlekle lekami o działaniu
chronotropowo ujemnym (beta-adrenolityki, diltiazem, werapamil), a z
powodu odczuwanego kołatania serca w przebiegu np. napadu migotania
przedsionków wzywa on ZRM, który w celu opanowania tachyarytmii i
przywrócenia rytmu zatokowego podaje bolus lub wlew amiodaronu. Z powodu
braku efektu po zastosowanym leczeniu pacjent zostaje
przetransportowany do szpitala, gdzie często otrzymuje kolejny lek
antyarytmiczny, np. propafenon, co ostatecznie może spowodować
wystąpienie całkowitego bloku zatokowo-przedsionkowego. Jeśli u tego
chorego nie pojawi się rytm zastępczy zapewniający właściwe warunki
hemodynamiczne, jedynym rozwiązaniem pozostaje stymulacja zewnętrzna i
implantacja czasowej elektrody stymulującej.

U obserwowanych
ambulatoryjnie pacjentów z objawami sugerującymi chorobę węzła
zatokowego podstawowym badaniem jest długotrwałe monitorowanie
elektrokardiograficzne, badanie holterowskie, w tym wielodniowe, tzw.
rejestratory arytmii uruchamiane przez chorego. U niektórych pacjentów
warto rozważyć implantację diagnostycznego rejestratora pętlowego,
dzięki któremu możliwe jest przeanalizowanie zdarzeń w dłuższym okresie,
np. kilku miesięcy (4).

Ograniczenia

W warunkach naszego kraju trudność polega jednak na tym, że tego typu długotrwałe monitorowanie nie jest refundowane, a więc nie ma możliwości upowszechnienia tej diagnostyki we wszystkich uzasadnionych przypadkach. W diagnostyce przydatne jest niekiedy także wykonanie inwazyjnego badania elektrofizjologicznego, ew. jego modyfikacji w postaci stymulacji przezprzełykowej, w którym można stwierdzić wydłużenie czasu powrotu rytmu zatokowego, przewodzenia zatokowo-przedsionkowego oraz wykonanie próby wysiłkowej celem oceny odpowiedzi chronotropowej węzła zatokowego.