Komunikacja z pacjentem geriatrycznym i umierającym w praktyce ratowników medycznych

Komunikacja z pacjentem umierającym

Śmierć, jako ostatni etap życia, wzbudza w każdym człowieku odmienne emocje, obawy oraz skojarzenia. Postawa wobec umierania ulega zmianom na przestrzeni lat, a także pod wpływem doświadczeń.

Styczność personelu medycznego ze śmiercią jest zjawiskiem częstym i po części wpisanym w zawód. W załącznikach do Wojewódzkiego planu działania Systemu Państwowe Ratownictwo Medyczne dla województwa mazowieckiego przeczytać można o zgonach pacjentów przebywających w Szpitalnych Oddziałach Ratunkowych w 2021r. w liczbach:

• 5 zgonów u pacjentów poniżej 18. r.ż.,
• 2451 zgonów u pacjentów powyżej 18. r.ż.

Łącznie daje to liczbę 2456 zgonów, co uśredniając daje wynik ~ 205 zgonów w ciągu miesiąca, tylko na terenie województwa mazowieckiego. Pracownik SOR lub ZRM niemalże nie jest w stanie uniknąć spotkania z pacjentem u kresu życia (13).

Temat umierania wśród Polaków wciąż w znacznym stopniu jest tematem tabu. Wynikać to może z tego, jak bliżej nieokreślonym zjawiskiem jest moment śmierci; mimo wiary, mimo postępu naukowego nikt nie jest w stanie wyjaśnić, jakie odczucia daje umieranie i co rzeczywiście dzieje się w tym czasie z ludzkim umysłem (14).

Centrum Badania Opinii Społecznej (CBOS) opublikowało w 2019 roku wyniki sondażu na temat stosunków Polaków do śmierci i tradycji pogrzebowych (wykres 2). Analizując wyniki sondażu, można wyciągnąć wnioski, że większość osób nie myśli o śmierci lub robi to okazjonalnie. Powodem zdaje się być poczucie śmierci jako rzeczy odległej, niedotyczącej danej jednostki, dopóki realnie się ona nie pojawi. Częstotliwość myślenia o śmierci zmienia się razem z wiekiem. Odsetek osób myślących o śmierci wśród badanych stopniowo zwiększał się u osób po 55. roku życia. Z danych zgromadzonych przez CBOS wynika, że jako najważniejsze do zorganizowania przed śmiercią respondenci wytypowali: