Ustawiczny rozwój zawodowy ratownika medycznego
W odniesieniu do podstaw prawnych, każdy ratownik medyczny ma obowiązek ustawicznego rozwoju zawodowego. Ustawiczny rozwój zawodowy może być realizowany przez kształcenie podyplomowe lub doskonalenie zawodowe. Spowodowane jest to naciskiem na jak najwyższą jakość świadczonych usług przez ratowników medycznych. Dzięki stałemu doskonaleniu zawodowemu, ratownik medyczny może na bieżąco aktualizować swoją wiedzę, doskonalić swoje umiejętności, a w trakcie symulacji weryfikować trafność swoich decyzji.
W wykonywaniu zawodu ratownika medycznego ogromną rolę odgrywa umiejętność podejmowania szybkich i trafnych decyzji w trakcie sytuacji stresogennych. Uczestnictwo w ustawicznym rozwoju zawodowym pomaga w opanowaniu do perfekcji umiejętność bezbłędnego postępowania w różnych warunkach.
Ratownik medyczny jako najmłodszy zawód medyczny
W latach dziewięćdziesiątych ubiegłego stulecia prof. dr hab. n. med. Witold Jurczyk opracował program nauczania w zawodzie ratownika medycznego. Program ten zawierał cele kształcenia oraz umiejętności, jakie powinien nabyć ratownik medyczny. Na podstawie wspomnianego programu nauczania, który został zaakceptowany przez Ministra Zdrowia oraz Ministra Edukacji Narodowej, w dniu 1 września 1992 roku przeprowadzono pierwszy nabór na ratowników medycznych w dwuletnim Medycznym Studium Zawodowym.
Wtedy też nadano kompetencje ratownikom medycznym. Ewaluował cały system kształcenia ratowników oraz nabywania przez nich praktycznych umiejętności. Ratownicy medyczni stanowią najmniejszą grupę zawodową działającą w ochronie zdrowia. Jest to jeden z najmłodszych zawód medyczny w Polsce. Początkowo niedoceniany, po upływie kilkunastu lat ugruntował swoją pozycję zawodową.
Ustawa z dnia 1 grudnia 2022r. o zawodzie ratownika medycznego oraz samorządzie ratowników medycznych (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2187) – zwana dalej ustawą o zawodzie RM, wskazuje osoby, które mogą wykonywać zawód ratownika medycznego. Osoby te muszą przede wszystkim posiadać pełną zdolność do czynności prawnych, a stan ich zdrowia musi pozwalać na wykonywanie tego zawodu; niezbędne jest również porozumiewanie się językiem polskim w zakresie niezbędnym do wykonywania obowiązków. Ratownik medyczny ma z góry ustalone zadania zawodowe, które polegają m.in. na udzielaniu świadczeń zdrowotnych, zabezpieczaniu osób znajdujących się na miejscu zdarzenia oraz na podejmowaniu działań, które zapobiegają zwiększeniu się liczby osób w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego oraz transportowaniu osób, które znajdują się w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego.
Ratownik zobowiązany jest również do udzielania wsparcia psychicznego poszkodowanym w sytuacjach, które powodują stan zagrożenia zdrowotnego, jak również do edukacji na temat zdrowia. Osoba będąca ratownikiem medycznym obciążona jest ogromną odpowiedzialnością, musi wykazywać się odpowiednią wiedzą oraz determinacją. Nie każdy stworzony jest do tego, aby pracować w tym zawodzie – potrzebne są do tego predyspozycje fizyczne, a także psychiczne.
Ustawiczny rozwój zawodowy
Osoby wykonujące zawód ratownika medycznego zobowiązane są do stałego doskonalenia zawodowego, co wynika z Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dn. 18 sierpnia 2023 roku w sprawie ustawicznego rozwoju zawodowego ratowników medycznych. Rozporządzenie to wprowadziło kilka istotnych zmian w ustawicznym rozwoju ratowników medycznych.
Główną zmianą jest wprowadzenie ograniczeń możliwości zdobycia maksymalnej liczby punktów edukacyjnych za poszczególne formy doskonalenia zawodowego. Ogólnie zarys rozwoju pozostaje bez zmian, tak jak w przypadku doskonalenia zawodowego, gdzie w 5-letnim okresie rozliczeniowym wymagane jest uzyskanie 200 punktów edukacyjnych, z czego 120 punktów edukacyjnych przyznawane jest po ukończeniu z pozytywnym zdaniem egzaminu kursu doskonalącego dla ratowników medycznych (KDRM). Pozostałą część punktów uzyskać można poprzez udział w seminariach, warsztatach szkoleniowych, innych kursach czy szkoleniach, sympozjach, kongresach lub poprzez pisanie publikacji czy przygotowywanie referatów. Wprowadzone zmiany dotyczą ustawicznego rozwoju zawodowego, które umożliwiają zebranie pozostałej liczby punktów edukacyjnych.
Aktami prawnymi, które regulują zarówno formy rozwoju zawodowego ratowników medycznych, jak również sposób i zakres przedmiotowego rozwoju zawodowego jest Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 18 sierpnia 2023 r. w sprawie ustawicznego rozwoju ratowników medycznych oraz Ustawa z dnia 1 grudnia 2022 roku o zawodzie ratownika medycznego oraz samorządzie ratowników medycznych. Obecnie przebieg ustawicznego rozwoju zawodowego dla ratowników medycznych, którzy rozpoczęli okres edukacyjny z dniem 1 stycznia 2024 r., powinien być dokumentowany w karcie ustawicznego rozwoju zawodowego ratownika medycznego. W związku ze zmianą przepisów prawnych i wejścia w życie ustawy o zawodzie ratownika medycznego od 22 czerwca 2023 karty ustawicznego rozwoju zawodowego mają być wydawane przez samorząd ratowników medycznych. Obecnie Komitet Organizacyjny Samorządu Ratowników Medycznych, powołany przez Ministra Zdrowia, wykonuje zadania związane z przygotowaniem do realizacji spisu ratowników medycznych, a w kolejnym kroku do wyboru delegatów na pierwszy Krajowy Zjazd Ratowników Medycznych i przyszłych władz samorządu. Dopiero utworzeniu samorządu ratowników medycznych umożliwi wydawanie kart ustawicznego rozwoju zawodowego.
