Krew i jej znaczenie dla pacjentów Regionalnego Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa (RCKiK)

Pacjenci pediatryczni – poniżej 4. miesiąca życia

Do niedawna jedną z najczęstszych przyczyn śmierci we wczesnym okresie poporodowym i okresie płodowym była choroba hemolityczna płodu i noworodka (ChHPN) (5).  W patogenezie choroby biorą udział przeciwciała matki, które niszczą hemoglobinę płodową, co prowadzi do powstania bardzo szybko rozwijającej się żółtaczki. Uwolniona w ten sposób w dużej ilości bilirubina przenika do układu nerwowego, powodując jego uszkodzenie (3).

ChHPN mogą towarzyszyć takie objawy jak:

• obrzęk płodu,
• żółtaczka,
• niedokrwistość,
• powiększenie śledziony, wątroby i serca (3).

W ciężkich przypadkach ChHPN transfuzja jest jedną z najskuteczniejszych metod leczenia. Efektem przetoczeń u tych dzieci jest cofnięcie się wszystkich objawów ChHPN, łącznie z obrzękiem płodu (3, 5).

W zależności od wyników badań laboratoryjnych i stanu klinicznego płodu lub noworodka, spełniających kryteria kwalifikacji do leczenia krwią, można zastosować:

• transfuzję dopłodową, polegającą na przetoczeniu krwi do żyły pępowinowej płodu pod kontrolą ultrasonograficzną;
• transfuzję wymienną, dzięki której usuwa się z krwiobiegu noworodka przeciwciała pochodzące od matki; pozwala ona usunąć z krwiobiegu także bilirubinę, co jest szczególnie istotne przy bardzo wysokim i szybko narastającym jej stężeniu;
• transfuzję uzupełniającą.

W przypadku małych pacjentów krew musi być odpowiednio przygotowana, tj. poddana filtracji i napromieniowaniu. Zabiegi te pozwalają uniknąć ryzyka powikłań u noworodków i niemowląt, których układ odpornościowy nie jest jeszcze w pełni wykształcony. Filtrację i napromieniowanie można stosować wyłącznie na świeżych składnikach krwi, najpóźniej w piątej dobie od pobrania, co ogranicza ich dostępność dla tej grupy biorców.