„Od iniekcji do infekcji”, czyli kilka słów o dobrych praktykach uzyskiwania dostępów naczyniowych

Natomiast adhezja swoista jest ściśle powiązana z wytwarzaniem biofilmu. Komórki bakteryjne są zdolne do wytwarzania śluzu, będącego składnikiem biofilmu oraz zawierają poza ich komórkami adhezyny – obie cechy są istotnym przystosowaniem bakterii do kolonizacji powierzchni, umożliwiając patogenom przyleganie do powierzchni. Wytworzony biofilm ma za zadanie chronić komórki bakteryjne przed mechanizmami immunologicznymi organizmu dążącego do zniwelowania zagrożenia, m.in. poprzez hamowanie procesu fagocytozy, zmniejszenie skuteczności stosowanych antybiotyków oraz umożliwienie utworzenia idealnych warunków do tworzenia kolonii. Ponadto głównymi zadaniami biofilmu są: zwiększenie tolerancji bakterii do przeżycia w niekorzystnych warunkach, ochrona przed środkami bakteriobójczymi oraz umożliwienie im swobodnej wymiany m.in. plazmidów poprzez proces koniugacji. Dlatego zastosowanie odpowiedniej dezynfekcji poprzedzającej iniekcję istotnie zmniejsza ryzyko zakażenia, a odpowiednie pielęgnowanie dostępu naczyniowego zmniejsza szanse zakażenia odcewnikowego w następnych dobach terapii (2-4, 13).

Następnym elementem wartym uwagi jest droga hematogenna. W wyniku zanieczyszczenia linii infuzyjnej patogenami dochodzi do zainfekowania cewnika donaczyniowego, a w konsekwencji do bakteriemii.

Istotnym elementem zapobiegającym dostawaniu się bakterii drogą hematogenną powinno być przygotowywanie płynów infuzyjnych z zachowaniem wszelkich technik aseptycznych (7). Polskie Stowarzyszenie Pielęgniarek Epidemiologicznych w Zeszycie XVII Zapobieganie zakażeniom związanym z cewnikami donaczyniowymi odwołało się do przeglądu opublikowanego w 2007 roku, autorstwa Vonberga oraz Gastmeiera dotyczącego skażenia substancji leczniczych stosowanych w terapii leczniczej w szpitalach wraz z uwzględnieniem problematyki niepożądanych objawów w kierunku infekcji bakteryjnych. Wielokrotne stosowanie fiolek jednorazowych z substancjami leczniczymi i nieprzestrzeganie zasad higieny doprowadziły do powstania ognisk zakażeń. Najczęstszymi jednostkami chorobowymi spowodowanymi zakażeniem związanym z pobieraniem substancji leczniczej z wielodawkowych fiolek była sepsa (209 osób z 743) oraz zapalenie wątroby (205 osób z 743) (5, 6).