Pacjent geriatryczny w ZRM-ie i SOR-ze

Inne przypadki a analiza przyjmowanych leków

W szpitalnym oddziale ratunkowym często spotyka się pacjenta, który zostaje przywieziony przez zespół ratownictwa medycznego w płytkim kontakcie słownym, który wg informacji od rodziny dziś przestał odpowiadać na pytania, od kilkunastu dni jest coraz słabszy, mniej wstaje, więcej śpi, dziś nie był już zdolny przyjąć pozycji siedzącej do śniadania. W SOR-ze badania laboratoryjne oraz tomografia komputerowa głowy nie wskazują na żadne istotne odchylenia bądź nie tłumaczą tak dramatycznego pogarszania się stanu pacjenta w ostatnim czasie. Taki pacjent wymaga wnikliwej analizy przyjmowanych leków i ostatnich zdarzeń. Optymalnym rozwiązaniem byłaby pomoc specjalisty geriatrii. Analogiczny przypadek jest opisany w książce pt. Drogowskazy w geriatrii (red. nauk. D. Religa, J. Derejczyk, PZWL, Warszawa 2021). Opisana tam pacjentka w wywiadzie ma zespół otępienny, parkinsonizm, osteoporozę, stan po osteoporotycznym złamaniu biodra lewego, chorobę zwyrodnieniową stawów. Z tego powodu przyjmuje donepezyl 10 mg wieczorem, lewodopę z benserazydem 3x 62,5 mg, kwetiapinę 3x 25 mg. Przy poszerzeniu wywiadu rodzina podaje, że Ketrel został włączony około 3 miesiące temu z powodu bezsenności i nawoływań w nocy. Po włączeniu leku pojawiły się zwiększona senność w ciągu dnia oraz trudności z karmieniem. Kwetiapina to neuroleptyk o działaniu dopaminolitycznym. U tej pacjentki, która i tak miała uszkodzone komórki dopaminergiczne w mózgu, dodanie ketrelu spowodowało stopniowe pogarszanie się stanu ogólnego.

Wraz z wiekiem zmienia się wrażliwość na różne grupy leków, a metody leczenia osób po 85. roku życia odbiegają od zasad EBM ze względu na to, że badania leków obejmują młodsze grupy wiekowe. Farmakokinetyka i farmakodynamika dwudziestolatka i osiemdziesięciolatka różnią się diametralnie. Jak pokazuje praktyka, stanowczo za rzadko modyfikowane jest dawkowanie leczenia osób starszych, tym samym nie nadąża ono za zmianami fizjologicznymi i chorobowymi. Część leków jest metabolizowana wolniej, niektóre mogą się kumulować w tkance tłuszczowej i powodować stopniowe zwiększanie się stężenia leku po kolejnych dawkach.