Pacjent z dysfunkcją słuchu – wyzwanie komunikacyjne dla ratownika medycznego

Ratownik medyczny zmaga się z różnego rodzaju wyzwaniami, w tym z barierami komunikacyjnym z głuchymi pacjentami. Znikoma liczba godzin nauki języka migowego oraz braki z zakresu jego kultury uniemożliwiają swobodny kontakt z takim pacjentem. Lepsze poznanie głuchych pacjentów znacznie poprawi jakość świadczonych im usług medycznych.

Słowa kluczowe
pacjent z dysfunkcją słuchu, głuchy, język migowy, bariera komunikacyjna

Słuch jest jednym z narządów zmysłów, który odgrywa zasadniczą rolę w procesie poznawania i funkcjonowania człowieka w zewnętrznym świecie. Narządem odpowiedzialnym za percepcję dźwięku jest ucho, które odbiera fale dźwiękowe, a następnie są one przekształcane w impulsy nerwowe. Słuch jest często określany jako drugi, po systemie wzrokowym, najbardziej złożony system odbioru bodźców zewnętrznych.

Uszkodzenie słuchu jest postrzegane jako patologiczny stan organizmu, który zaburza jego prawidłowe funkcjonowanie. Przyczynami upośledzenia słuchu mogą być: w wieku dziecięcym – np. zapalenie ucha, infekcja, zwyrodnienie; u osób dorosłych i starszych – np. otoskleroza czy nagła głuchota. W praktyce klinicznej zasadniczymi kryteriami klasyfikującymi uszkodzenie słuchu są: moment ujawnienia się ubytku, jego lokalizacja, przyczyna oraz głębokość i zakres ubytku (1). Wyróżnia się również głuchotę całkowitą oraz jedno-/obustronną.

Pacjenci z dysfunkcją słuchu bardzo często są nastawieni niechętnie do współpracy z zespołem ratownictwa medycznego ze względu na strach i nieufność wynikające z trudności we wzajemnym zrozumieniu. Choć system edukacji przyszłych ratowników medycznych przewiduje kształcenie w zakresie nauki języka migowego, to niewystarczająca liczba godzin nie pozwala na prawidłowe utrwalenie poznanego materiału. Ponadto podczas zajęć, często fakultatywnych i mało popularnych wśród studentów kierunków medycznych, wykładowcy w niewystarczający sposób nawiązują do kultury głuchych, przez co nie są u nich rozwijane prawidłowe nawyki komunikacyjne.