Postępowanie w nagłych stanach zagrożenia zdrowia i życia u pacjentki ciężarnej. Część II – ciąża pozamaciczna

Przytoczone powyżej przypadki prowadzą do wniosku, iż w każdym przypadku wyjazdu do pacjentki zgłaszającej ogólne dolegliwości bólowe w okolicy podbrzusza, jak i widocznych objawów wstrząsu, należy zawsze, pomimo negowania ze strony pacjentki lub świadka zdarzenia ciąży, założyć możliwość jej występowania, w tym ciąży pozamacicznej i związanych z nią powikłań mogących stanowić bezpośrednie zagrożenie życia. W przypadku występowania wstrząsu należy wdrożyć niewątpliwie płynoterapię, tlenoterapię i podjąć szybką decyzję o pilnym transporcie do szpitala, w celu dalszej diagnostyki i odpowiedniego leczenia, co jest niezaprzeczalnie najlepszym i bezpiecznym standardem postępowania w takich przypadkach. Początkowe okoliczności wezwania, takie jak np. zadławienie i/lub reakcja anafilaktyczna na produkt żywnościowy, tak jak w jednym z powyższych przypadków, niekoniecznie okazują się rzeczywistą bezpośrednią przyczyną doprowadzającą do NZK. W tym przypadku hipowolemia jako odwracalna przyczyna NZK okazała się skutkiem masywnego krwawienia do jamy brzusznej z powodu pękniętej ciąży ektopowej, a postępujący dynamicznie wstrząs krwotoczny w konsekwencji doprowadził do NZK. Ten przypadek ukazał, iż kobieta miała już wcześniej dolegliwości bólowe w okolicy brzucha, jednak nie przywiązała do tego większego znaczenia, a ZRM, nie mając do dyspozycji USG, nie mógł jednoznacznie określić występujących w tym przypadku okoliczności. Pomimo braku narzędzia ultrasonograficznego ratownicy medyczni na podstawie stanu klinicznego pacjentki podjęli właściwą interwencję zgodnie z algorytmem ALS, a wdrażając szybko płynoterapię wraz z prowadzeniem skutecznej RKO doprowadzili do uzyskania ROSC.

Pierwszy z artykułów również podkreśla wniosek, że wstępne objawy zgłaszane przez pacjentów oraz informacje z wywiadu medycznego mogą niejednokrotnie ukierunkować podejrzenia członków ZRM na inną jednostkę chorobową niż tę stanowiącą rzeczywisty bezpośredni stan zagrożenia życia, dlatego zawsze w postępowaniu diagnostycznym należy rozważyć wszystkie możliwe przyczyny stanu pacjenta. W pierwszym opisywanym przypadku, małoletnia pacjentka podawała osłabienie i uczucie kołatania serca. Wywiad medyczny dostarczał informacji o napadach częstoskurczu w przeszłości, pomiar tętna w badaniu wynosił 160 uderzeń na minutę wraz z występującymi objawami wstrząsu. Obraz ten sugerował kolejny napad częstoskurczu, jednak w zapisie EKG obecne były załamki P, co sugerowało występowanie rytmu zatokowego. Fakt ten ukierunkował ZRM na poszukiwanie innej przyczyny tachykardii i obserwację pozostałych objawów, w szczególności zaburzeń perfuzji obwodowej ze skrajną hipotensją. Stabilizacja parametrów życiowych pacjentki po wdrożonej płynoterapii sugerowała występowanie wstrząsu hipowolemicznego, który został potwierdzony jako wstrząs krwotoczny w wyniku pęknięcia ciąży pozamacicznej, co zobrazowano w trakcie zabiegu operacyjnego.