Przełom hipometaboliczny i przełom hipermetaboliczny jako stany zagrożenia życia w tyreologii

Niedoczynność tarczycy

Zespół
objawów klinicznych wywołanych niedoborem hormonów tarczycy prowadzący
do uogólnionego spowolnienia procesów metabolicznych. Wyróżnia się
niedoczynność tarczycy pierwotną – spowodowaną uszkodzeniem tarczycy,
najczęściej w wyniku przewlekłego autoimmunologicznego zapalenia
tarczycy (choroba Hashimoto), wtórną – wskutek niedoboru bądź braku
wydzielania TSH przez przysadkę (niedoczynność przysadki),
trzeciorzędową – wskutek braku lub niedoboru TRH (uszkodzenie
podwzgórza).

Niedoczynność tarczycy to najczęściej występująca
choroba gruczołu tarczowego, której częstość występowania wzrasta z
wiekiem. Do charakterystycznych objawów ogólnych zalicza się: przyrost
masy ciała, osłabienie, zmęczenie, senność, ogólne spowolnienie, uczucie
chłodu. Zaburzenia będą dotyczyły większości układów w organizmie
człowieka.

Dla niedoczynności tarczycy znamienne będzie
podwyższone stężenie TSH i niskie stężenie fT4. W przypadku wtórnej
niedoczynności tarczycy pomimo niskiego fT4 notuje się również niskie
stężenie TSH (1, 4).

Nadczynność tarczycy

Zwiększenie
wydzielania hormonów tarczycy przekraczające aktualne zapotrzebowanie
tkankowe prowadzi do rozwoju charakterystycznego zespołu objawów
ogólnych – tj.: ubytek masy ciała, osłabienie, nietolerancja ciepła.
Podobnie jak w przypadku niedoczynności tarczycy zmiany będą dotyczyły
większości układów.

Nadczynność tarczycy jest najczęściej związana
z występowaniem choroby Gravesa-Basedowa (autoimmunologiczne zapalenie
tarczycy), gdzie bezpośrednią przyczyną nadczynności tarczycy jest
obecność autoprzeciwciał skierowanych przeciwko receptorom TSH w błonach
komórek tarczycy. Drugą najczęstszą postacią jest wole guzkowe
toksyczne. Tutaj nadczynność wynika z obecności autonomicznie
wydzielającego gruczolaka lub mnogich gruczolaków tarczycy.