Ratownictwo medyczne wobec zagrożeń radiacyjnych – cz. II. Postępowanie przedszpitalne PRM

Rola dyspozytorni medycznej

Wystąpienie zdarzenia radiacyjnego powinno być rozpoznane i zaakcentowane już na poziomie zgłoszenia wezwania do Centrum Powiadamiania Ratunkowego lub/i dyspozytorni medycznej. Aktualnie w Polsce algorytm przyjęcia zgłoszenia przez dyspozytora medycznego (17) przewiduje 32 procedury zdarzeń medycznych, przy czym żadna z nich nie wspomina o możliwości skażenia radiacyjnego pacjenta. Zatem to w kompetencjach dyspozytora, jego doświadczeniu zawodowym oraz intuicji leży doszukiwanie się możliwych niebezpieczeństw na miejscu zdarzenia na podstawie objawów, stanu klinicznego pacjenta oraz miejsca zgłoszenia. Także Uniwersalny System Wspomagania Dowodzenia, do którego stosowania zobligowane są wszystkie Centra Powiadamiania Ratunkowego oraz dyspozytornie medyczne, nie przewiduje specjalnej procedury przyjęcia zgłoszenia przy zagrożeniach radiacyjnych. Jedynie w wydanych w 2015 roku Zaleceniach Konsultanta Krajowego w Dziedzinie Medycyny Ratunkowej na wypadek wystąpienia zdarzenia masowego (18) znajduje się możliwość rozpoznania i zaznaczenia (na karcie działań dyspozytora medycznego kierującego) skażenia radiacyjnego pośród różnych możliwych zagrożeń w miejscu zdarzenia. Nie prowadzi to jednak do zastosowania żadnego specjalnego algorytmu postępowania z pacjentami oraz dostosowania systemu triage’u do sytuacji. Ponadto procedura dotyczy jedynie zdarzenia z dużą liczbą poszkodowanych.

W wielu krajach opracowuje się protokoły postępowania od momentu zgłoszenia wezwania, aż po algorytmy leczenia pacjenta w szpitalu. Systemy monitorowania zgłoszeń, wysyłania służb na miejsce zdarzenia w krajach rozwiniętych są podobne, różny jest jednak poziom wiedzy społeczeństwa i służb, zaawansowania procedur i jakość udzielania świadczeń. Międzynarodowa Organizacja