Ratownictwo medyczne wobec zagrożeń radiacyjnych. Medyczne skutki napromieniowania

Ostry zespół skórny

Skórny zespół radiacyjny CRS (ang. Cutaneous Radiation Syndrome) jest najczęściej efektem skumulowanego działania wiązki promieniowania jonizującego na skórę. Może się też pojawić jako efekt ekspozycji całego ciała na duże dawki promieniowania. Objawy skórne są efektem połączenia procesów zapalnych i zmian proliferacyjnych (19). CRS może rozwinąć się wcześnie po ekspozycji. W momencie zadziałania promieniowania dochodzi do uszkodzenia tkanki łącznej oraz naczyń skóry. Przemijający rumień powstały w wyniku napromieniowania całego ciała dawką 2 Gy zaobserwowano już kilka godzin po ekspozycji (20). Podobnie jak w ARS, CRS przebiega w czterech etapach. Zazwyczaj w ciągu kilku minut do kilku godzin po ekspozycji rozwija się stadium prodromalne, które ma charakter przejściowy. W tym czasie pojawia się zaczerwienienie skóry, któremu towarzyszyć mogą wysypka oraz uczucie swędzenia i pieczenia. Po nim występuje etap utajony, który charakteryzuje się chwilowym zanikiem objawów. W fazie trzeciej manifestacji objawów pojawia się wyraźny rumień, któremu może towarzyszyć łuszczenie i swędzenie skóry. W ciężkich przypadkach mogą pojawić się podskórne pęcherze, głębokie owrzodzenia, a nawet martwica skóry. Owrzodzenia skóry mogą obejmować małe obszary, ale rozciągać się głęboko w tkankę miękką, docierając nawet do leżących pod nią mięśni i kości (21). Wśród przewlekłych następstw rozwijają się: rogowacenie, hiper- lub hipopigmentacja, zanik naskórka, zwłóknienie popromienne, owrzodzenia, teleangiektazje, wynaczynienie krwi (22). Zmiany nowotworowe najczęściej w postaci podstawnokomórkowego i płaskonabłonkowego raka skóry mogą pojawić się dopiero po latach od ekspozycji (23).

Skutki stochastyczne