Reakcja alergiczna oraz jej specyfika w odniesieniu do pacjentów pediatrycznych

Postępowanie w przypadku anafilaksji – badanie pacjenta pediatrycznego

Postępowanie w przypadku anafilaksji u pacjenta pediatrycznego wymaga szczególnej uwagi ze względu na specyfikę badania i brak możliwości zebrania wywiadu bezpośrednio od pacjenta (dotyczy niemowląt i małych dzieci). Najczęściej po kontakcie z alergenem występują objawy skórne takie jak:

• zaczerwienienie skóry,
• swędzenie skóry,
• miejscowe wybroczyny przypominające poparzenie pokrzywą, które postępują,
• obrzęk twarzy, zwłaszcza powiek, warg, uszu.

Najwięcej jednak uwagi należy poświęcić kontrolowaniu układu oddechowego, krążenia oraz pokarmowego, gdyż nasilenie anafilaksji często skutkuje pojawieniem się charakterystycznych objawów, które starsze dzieci zgłaszają jako:

• ból brzucha i nudności,
• wymioty,
• biegunkę,
• trudności w przełykaniu,
• trudności w oddychaniu,
• uczucie gorąca i nagłego osłabienia,
• zawroty głowy.

Zdarza się jednak, że pacjent pediatryczny nie ma typowych objawów skórnych, pojawia się kaszel, a rozwijająca się reakcja anafilaktyczna w krótkim czasie może spowodować stan bezpośredniego zagrożenia życia w postaci wstrząsu i utraty przytomności.

Badanie pacjenta pediatrycznego powinno obejmować monitorowanie podstawowych parametrów życiowych oraz kontrolę drożności dróg oddechowych, ponieważ istnieje ryzyko, że dojdzie do ich niedrożności lub obturacji. U dziecka w wyniku anafilaksji często słyszalny jest świst krtaniowy (stridor) i pojawiają się bezgłos oraz objawy niewydolności oddechowej z powodu obrzęku krtani i tkanek miękkich. Z powodu skurczu i obrzęku oskrzeli słyszalne są świsty podczas wydechu. Rozszerzenie naczyń powoduje względną hipowolemię nasilaną przez ucieczkę płynów do przestrzeni pozanaczyniowej w wyniku zwiększenia przepuszczalności naczyń. Prowadzi to do zmniejszenia wypełnienia łożyska o 20-40% objętości i obniżenia ciśnienia tętniczego krwi. Mogą też wystąpić zaburzenia rytmu serca.