Repetytorium postępowania w hipotermii

Objawy hipotermii

Pojawienie się któregokolwiek z wymieniowych niżej objawów daje możliwość wstępnego rozpoznania hipotermii, jednak kluczowym elementem badania jest pomiar temperatury powierzchownej i temperatury głębokiej. ZRM może zbadać temperaturę na miejscu zdarzenia, jeżeli posiada termometr do pomiaru na błonie bębenkowej (inną możliwością jest pomiar wykonany w ⅓ dolnej przełyku lub pęcherzu moczowym). ZRM w przypadku braku takiego termometru może również podejrzewać występowanie hipotermii głębokiej przy okazji zmierzenia niskiej wartości temperatury powierzchownej. Nie należy mylić również temperatury zmierzonej w kanale słuchowym zewnętrznym (większość ZRM-ów posiada taki termometr) z temperaturą na błonie bębenkowej. Należy również pamiętać o możliwości błędu pomiaru w przypadku NZK, obecności śniegu lub wody w kanale słuchowym osoby badanej. Po zbadaniu temperatury głębokiej pacjenta istnieje możliwość rozpoznania stopnia hipotermii i wdrożenia odpowiednich algorytmów postępowania. Należy pamiętać, że głęboka hipotermia powoduje poważne zaburzenia czynności układu oddechowego, narastającą sztywność mięśni poprzecznie prążkowanych, co skutkuje możliwymi trudnościami w próbach udrożnienia dróg oddechowych, zaburzeń wentylacji, a osoby wychłodzone, u których pojawiło się NZK lub utrata przytomności, są narażone na zachłyśnięcie się treścią pokarmową.

Zaburzenia krzepnięcia

Obniżenie temperatury ciała powoduje zaburzenie homeostazy, zmieniając objętość i skład płynu pozakomórkowego, co wpływa na proces krzepnięcia krwi. Znaczący spadek temperatury głębokiej zmniejsza aktywność płytek krwi, redukuje aktywność osoczowych czynników krzepnięcia i procesów enzymatycznych oraz zwiększa wrażliwość płytek krwi na czynniki prozakrzepowe, co odpowiada za zwiększoną gotowość do wykrzepiania w obwodowo położonych części ciała eksponowanych na ewentualne obrażenia. Ogólnie przyjmuje się, że obniżenie temperatury ciała o 1°C skutkuje 10-proc. spadkiem funkcji układu krzepnięcia, powodując reakcje kompensacyjne w układzie krążenia, takie jak tachykardia i zwiększenie pojemności minutowej. W zakresie < 33°C obserwuje się istotne zaburzenie homeostazy, a spadek < 30°C rozpoczyna postępującą trombocytopenię i upośledzenie zdolności płytek krwi do adhezji i agregacji. Obniżenie temperatury do < 20°C powoduje silną aktywację układu fibrynolizy, natomiast spadek do < 16°C właściwie całkowicie hamuje układ krzepnięcia, nie wpływając znacznie już na w pełni powstały skrzep. Zważając na istotny wpływ spadku temperatury na homeoastazę i ewentualne groźne skutki jej zaburzenia, ważną rolę ma więc czas wprowadzenia do medycznych czynności ratunkowych procesu ogrzewania pacjenta w kierunku normotermii. Powoduje to stopniowy i bezpieczny dla życia powrót aktywności czynników osoczowych oraz normalizuje liczbę i funkcję trombocytów (powrót nawet do 80% ich skutecznego działania w układzie krążenia).