Sepsa i wstrząs septyczny – postępowanie przedszpitalne

Rozpoznanie w fazie przedszpitalnej

Rozpoznanie przedszpitalne sepsy i wstrząsu septycznego nie jest łatwe ze względu na niespecyficzne reakcje każdego organizmu. Jednak w zależności sytuacji klinicznej należy rozważyć użycie kryteriów i algorytmów opisywanych w literaturze światowej.

Rozpoznanie przez ZRM powinno skupić się przede wszystkim na wychwyceniu objawów wstrząsu septycznego, gdyż diagnostyka sepsy jest utrudniona z powodu ograniczonych możliwości, a wiele objawów jest niespecyficznych. W przypadku podejrzenia sepsy i wstrząsu należy zacząć od zebrania dokładnego wywiadu, przeprowadzenia badania fizykalnego oraz pomiaru podstawowych parametrów życiowych. Staranne wykonanie tych czynności pozwala z dużą pewnością, w fazie przedszpitalnej, rozpoznać infekcje w obrębie klatki piersiowej, dróg moczowych, opon mózgowych czy ostre zakażenia brzuszne (4, 9). Ważne jest, aby wyniki przeprowadzonego badania odnotować w dokumentacji medycznej, którą ZRM przekazuje lekarzowi w SOR, oraz skrupulatnie przeanalizować dokumentację, jeśli takową udostępni pacjent. Dalsza postępowanie powinno być oparte na wytycznych i zaleceniach opracowanych w oparciu o EBM.

Sepsa-3: qSOFA

Kryteria rozpoznania dysfunkcji narządowej w sepsie według najnowszych wytycznych oparte są na skali SOFA i qSOFA (2). Skala SOFA dedykowana jest oddziałom intensywnej terapii, gdzie istnieją możliwości przeprowadzenia diagnostyki laboratoryjnej i przyrządowej oraz możliwość obserwacji efektów leczenia. Skala quick SOFA została opracowana na potrzeby szybkiej oceny pacjentów poza OIT i może z powodzeniem być wykorzystana w diagnostyce przedszpitalnej. Zarówno SOFA, jak i qSOFA to narzędzia pomocnicze służące rozpoznaniu, a nie leczeniu pacjenta z sepsą lub ze wstrząsem septycznym.