Specyfika unieruchamiania kręgosłupa u pacjentów pediatrycznych po urazach

Urazy kręgosłupa u dzieci

Dzieci w stosunku do osób dorosłych cechują odmienności w budowie anatomicznej, które mają wpływ na stopień ciężkości i rodzaj obrażeń występujących podczas urazów. Wśród najistotniejszych różnic należy wskazać na dużą głowę w stosunku do tułowia i wysoko położony środek ciężkości ciała. Ponadto, w pierwszej dekadzie życia proces kostnienia kręgów jest niezakończony, szczególnie w obrębie zęba kręgu obrotowego (w badaniach rentgenowskich u pacjentów do 8. roku życia możliwe jest uwidocznienie do czterech jąder kostnienia) (1).

Wysokie ryzyko urazowego uszkodzenia kręgosłupa szyjnego wśród niemowląt i małych dzieci warunkuje zwiększona wiotkość więzadeł i słabo rozwiniętych mięśni przykręgosłupowych oraz mięśni karku (nadmierna ruchomość połączenia czaszkowo-kręgosłupowego). Urazowe przemieszczenie struktur kostnych połączenia potyliczno-szczytowego stwarza ryzyko krytycznego zwężenia kanału kręgowego na poziomie otworu wielkiego poprzez „zakleszczenie” rdzenia przedłużonego i kręgowego w strukturach kostnych (efekt gilotyny), skutkującego prowadzącą do śmierci niewydolnością oddechową spowodowaną wyłączeniem mięśni oddechowych. Podczas zdarzeń wysokoenergetycznych tego typu uszkodzenia występują dwukrotnie częściej u dzieci niż wśród dorosłych (2, 3). W kontekście urazów odcinka szyjnego kręgosłupa należy zwrócić szczególną uwagę na dzieci poszkodowane wypadkach komunikacyjnych z udziałem samochodów, gdzie przy nieodpowiednio dobranych fotelikach może dojść do przeprostu i oderwania chrząstek nasadowych kręgów, co powoduje niestabilność. Natomiast urazy kręgosłupa na wysokości odcinków piersiowego i lędźwiowego dotyczą głównie dzieci w drugiej dekadzie życia i występują dwukrotnie częściej wśród chłopców. Do uszkodzenia dochodzi najczęściej w okolicy pogranicza kręgosłupa piersiowego i lędźwiowego, gdzie względnie stabilny odcinek piersiowy przechodzi w znacznie bardziej ruchomą częścią lędźwiową (1).