Środki przymusu bezpośredniego używane przez ratowników medycznych w ZRM-ach w Polsce – analiza skuteczności stosowanych metod postępowania w wybranych grupach pacjentów

Celem przeprowadzonych badań było sprawdzenie wiedzy ratowników medycznych na temat znajomości zasad stosowania przymusu bezpośredniego i jego częstości, form i skuteczności stosowania w pracy zawodowej.

Ze względu na charakter pracy ratownicy medyczni mają ciągły kontakt z osobami w różnym stanie somatycznym, a także psychicznym. Obecnie coraz częstszym zjawiskiem dotykającym ratowników medycznych, z którym muszą się mierzyć, jest agresja słowna i fizyczna, nie tylko ze strony pacjentów, ale też coraz częściej ich bliskich. Zespoły ratownictwa medycznego (ZRM), których zadaniem jest ratowanie i pomaganie pacjentom, mają problem z szybkim i efektywnym wykonaniem swojej pracy, między innymi przez wymierzaną w nich agresję. Niejednokrotnie tego rodzaju zachowania pacjentów wynikają z występujących u nich zaburzeń, często związanych ze zdrowiem psychicznym. Według Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej każdy obywatel ma prawo do zachowania poszanowania godności osobistej (1). „Zdrowie psychiczne jest fundamentalnym dobrem osobistym człowieka, a ochrona praw osób z zaburzeniami psychicznymi należy do obowiązków państwa” (2). Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 roku o ochronie zdrowia psychicznego, która powstała, by chronić prawa osób z zaburzeniami psychicznymi, jednocześnie reguluje postępowanie względem tych osób, które przejawiają zachowania nieadekwatne wobec otoczenia, w tym także służb medycznych, które próbują udzielić im pomocy. Początkowo były w niej zawarte przepisy wskazujące i uzasadniające postępowanie lekarzy wobec osób z zaburzeniami psychicznymi, które przejawiają zachowania niebezpieczne lub agresywne dla siebie bądź otoczenia, a także utrudniają funkcjonowanie danej placówki leczniczej. Z jednej strony, miały one na celu zagwarantowanie udzielenia pomocy osobie z zaburzeniami psychicznymi, z drugiej zaś ochronę osób, które tej pomocy udzielają.