Środki przymusu bezpośredniego używane przez ratowników medycznych w ZRM-ach w Polsce – analiza skuteczności stosowanych metod postępowania w wybranych grupach pacjentów

Przymus bezpośredni a zespoły ratownictwa medycznego

Ratownicy medyczni w swojej pracy są narażeni na kontakt z wieloma pacjentami, w tym z osobami z różnymi zaburzeniami psychosomatycznymi, pod wpływem środków psychotropowych czy odurzających. Osoby te często przejawiają zachowania agresywne wobec osób niosących im pomoc. Zgodnie z art. 18 ust. 5 wyżej wymienionej ustawy, jeśli nie jest możliwe uzyskanie zgody osoby, o której jest mowa w ust. 2, czyli lekarza bądź pielęgniarki, szczególnie podczas udzielania pomocy przez zespół ratownictwa medycznego, decyzję o zastosowaniu przymusu bezpośredniego podejmuje kierujący medyczną akcją ratunkową (w zespole podstawowym jest to zatem ratownik medyczny lub pielęgniarka systemu). Przed zastosowaniem jednego ze środków przymusu bezpośredniego, osoba go podająca jest zobowiązana do uprzedniego poinformowania poszkodowanego o tym fakcie. W przypadku, gdy poszkodowany nie jest w stanie zrozumieć przekazywanych mu informacji, należy odstąpić od uprzedzenia chorego i odnotować przyczynę w dokumentacji medycznej.

W sytuacji stosowania środków przymusu bezpośredniego niezwykle ważnym elementem tej czynności jest prowadzenie niezbędnej dokumentacji. Podobnie jak stosowanie środków przymusu bezpośredniego, również prowadzenie dokumentacji jest określone przez Ustawę o ochronie zdrowia psychicznego. ZRM-y są zobowiązane przepisami tej ustawy do niezwłocznego powiadamiania dyspozytora medycznego o zastosowaniu przymusu bezpośredniego. Ponadto ZRM-y mają obowiązek odnotowania w dokumentacji medycznej zarówno każdego przypadku zastosowania przymusu bezpośredniego, jak i uprzedzenia o możliwości jego zastosowania (2, 9, 10). Podczas wyboru środka przymusu należy kierować się dobrem pacjenta, tak aby był on jak najmniej dla niego uciążliwy, a w czasie jego stosowania odpowiednio dobierać siłę.